Już wczesnym rankiem tego dnia zmieniły się papieskie plany. Franciszek po odwiedzinach prezentek udał się do chorego kard. Franciszka Macharskiego i ze względu na warunki pogodowe do Częstochowy udał się samochodem a nie śmigłowcem.

Papież u prezentek

"Ojciec Święty wyraził wielką radość i podziękował naszemu zgromadzeniu na wspólną modlitwę. Nasze serca przepełnia ogromna wdzięczność. Jesteśmy szczęśliwe i dziękujemy Ojcu Świętemu za błogosławieństwo" - powiedziała matka Olga Maślanka, przełożona generalna Zgromadzenia Panien Ofiarowania Najświętszej Maryi Panny, zwanych prezentkami, po wizycie Franciszka w ich krakowskim klasztorze.

Siostry wręczyły swemu gościowi kielich do sprawowania Eucharystii, a młodzież, która uświetniła spotkanie śpiewem, podarowała mu ornat. Papież ze swej strony przekazał siostrom kwiaty i prezent oraz pobłogosławił wszystkich. Podszedł do siedzących na wózkach inwalidzkich sióstr terminalnie chorych i udzielił im błogosławieństwa. Do Franciszka podeszła też siostra chora na nowotwór, na którą położył on ręce i udzielił jej szczególnego błogosławieństwa. "To wielki dar nieba, którego dostąpiłyśmy" - powiedziała matka przełożona.

Poinformowała ponadto, że papież wpisał się do księgi pamiątkowej z podziękowaniem za pracę sióstr na polu edukacyjnym i za służbę na rzecz młodzieży. „Dziękując Wam za cenną posługę, błogosławię Wam i wspieram w Waszej misji edukacyjnej: z miłością pielęgnujcie ziarna dobroci, piękna i prawdy, które Bóg zasiewa w nowych pokoleniach” - napisał Franciszek. Matka Olga zaznaczyła, że ten krótki wpis to zaledwie jedno zdanie, ale zawiera w sobie docenienie całego trudu posługi sióstr prezentek.

Spotkanie odbyło się w kościele św. Jana Chrzciciela i Jana Ewangelisty na Starym Mieście. Wizyta miała charakter prywatny i znalazła się w programie papieskiej podróży do Polski na ŚDM na specjalne życzenie Ojca Świętego. Siostry prezentki posługują w papieskim magazynie.

Odwiedziny kard. F. Macharskiego

Franciszek pojechał następnie do Szpitala Uniwersyteckiego, gdzie na oddziale intensywnej terapii od ponad miesiąca przebywa kard. Franciszek Macharski. Granatowy VW Golf z papieżem w środku podjechał przed szpital, gdzie już czekała na niego grupa wiernych. Papież, któremu towarzyszył kard. Stanisław Dziwisz, modlił się o zdrowie dla sędziwego kardynała-seniora, następnie pobłogosławił cały zespół lekarski, który od siedmiu tygodni opiekuje się chorym. Wychodząc pobłogosławił cały oddział i podziękował personelowi za opiekę. Wizyta Franciszka trwała 10 minut. Następnie wyruszył samochodem do Częstochowy.

Papież na Jasnej Górze

W naszym narodowym sanktuarium maryjnym zgromadziło się 600 tys. wiernych. Papieża powitali metropolita częstochowski abp Wacław Depo, przewodniczący episkopatu abp Stanisław Gądecki i przedstawiciele władz miejscowych. Franciszek przejechał między sektorami i pozdrawiał wiernych, którzy entuzjastycznie wołali: „Witaj Ojcze Święty”, machając flagami watykańskimi i polskimi.

Przed wejściem do klasztoru papież przywitał się z generałem paulinów, wiernymi i pobłogosławił chorą dziewczynkę. W Kaplicy Cudownego Obrazu czekało na niego ok. 300 zakonników i orszak papieski. Generał zakonu o. Arnold Chrapkowski, witając dostojnego gościa, powiedział, że "razem z Waszą Świątobliwością, widzialną Głową Kościoła, chcemy zawierzyć Maryi siebie oraz Kościół powszechny, naszą Ojczyznę w 1050. rocznicę Jej Chrztu, jak również młodych całego świata".

Po chwili modlitwy przed Cudownym Obrazem Ojciec Święty złożył na ołtarzu Złotą Różę. Jest to trzecie takie wyróżnienie papieskie dla tego miejsca po podobnych darach od Jana Pawła II i Benedykta XVI. W prezencie od paulinów Franciszek otrzymał kopię jasnogórskiego obrazu i kielich mszalny.

N0astępnie na Wałach rozpoczęła się Eucharystia pod jego przewodnictwem. Na wstępie odśpiewano powstałą w średniowieczu pieśń „Bogurodzica”, związaną z początkami chrześcijaństwa w Polsce.

Komentując czytania liturgiczne z Listu św. Pawła do Galatów, papież przypomniał, że gdy nadeszła pełnia czasów, Bóg stał się człowiekiem "zrodzonym z niewiasty", przybył w sposób najprostszy - jako dziecko urodzone przez matkę, przyszedł w małości, w pokorze, nie manifestując wielkości. A nawiązując do czytanego w czasie Mszy opisu wesela w Kanie Galilejskiej, Franciszek zaznaczył, że także „początek znaków uczynionych tam przez Jezusa” nie jest niezwykłym czynem dokonanym przed tłumem ani wystąpieniem, które rozwiązywałoby palącą kwestię polityczną, ale cudem w małej wiosce, który rozwesela uroczystość weselną anonimowej rodziny.

Kaznodzieja wskazał, ze Bóg nas zbawia, stając się małym, bliskim i konkretnym, kocha prostaczków, ponieważ mówią językiem pokornej miłości. "Pomyślmy o wielu synach i córkach waszego narodu: męczennikach, którzy sprawili, że zajaśniała bezbronna moc Ewangelii; o ludziach prostych a jednak niezwykłych, którzy potrafili świadczyć o umiłowaniu Boga pośród wielkich prób; o łagodnych a zdecydowanych głosicielach Miłosierdzia, jak święty Jan Paweł II i święta Faustyna" - powiedział papież.

Zwrócił uwagę, że przez te „kanały” swojej miłości Pan sprawił, że owe bezcenne dary dotarły do całego Kościoła i całej ludzkości. "Znamienne jest, że obecna rocznica chrztu waszego narodu zbiega się dokładnie z Jubileuszem Miłosierdzia" - zauważył Franciszek. Dodał, że myśląc o darze tysiąclecia, "wspaniale jest podziękować Bogu, który podążał z waszym narodem, trzymając Go za rękę i towarzysząc Mu w wielu sytuacjach. Także jako Kościół jesteśmy powołani, aby Ewangelia była postrzegana bardziej konsekwentnie i przynosiła większe owoce".

Mówca zaznaczył, że naród polski pokonał na swej drodze wiele trudnych chwil w jedności. "Niech Matka, mężna u stóp krzyża i wytrwała w modlitwie z uczniami w oczekiwaniu na Ducha Świętego, zaszczepi pragnienie wyjścia ponad krzywdy i rany przeszłości oraz stworzenia komunii ze wszystkimi, nigdy nie ulegając pokusie izolowania się i narzucania swej woli" - zachęcił Franciszek.

Zauważył, że Matka Boża w Kanie okazała wiele konkretności. Zaapelował, aby prosić o łaskę Jej naśladowania. "Na niewiele się zda przejście między dziejami przed i po Chrystusie, jeśli pozostanie jedynie datą w kronikach historii" - przestrzegł papież. Życzył zgromadzonym przejścia wewnętrznego, Paschy serca ku stylowi Bożemu ucieleśnionemu przez Maryję: działania w małości i towarzyszenia w bliskości, z prostym i otwartym sercem.

W modlitwie wiernych zanoszono prośby w różnych intencjach naszego kraju, m.in. za naród polski, "by z pomocą łaski Bożej, trwał na drodze chrześcijańskiej wiary i troskliwie zachował godność dzieci Bożych" oraz za obecne i przyszłe pokolenie Polaków, "aby blask Ewangelii inspirował naszą drogę i przyczynił się do autentycznego rozwoju wspólnoty narodowej".

W procesji z darami do papieża podeszły trzy rodziny z dziećmi. Jedną z nich była rodzina z Nowoazowska na Ukrainie, która przyjechała do Polski w listopadzie 2015 w ramach prowadzonej przez rząd Polski akcji ewakuacyjnej osób pochodzenia polskiego z terenów objętych działaniami wojennymi na wschodzie Ukrainy.

Pozdrawiając papieża prymas Polski abp Wojciech Polak zapewnił: "Matczynemu spojrzeniu Czarnej Madonny, Jej Sercu i dłoniom, będziemy zawsze powierzać Twoją misję przewodzenia Ludowi Bożemu. Bardzo potrzebujemy tej Piotrowej posługi, która otwiera nas na radosne głoszenie Dobrej Nowiny". Mówca przypomniał, że gdy 50 lat temu Kościół w Polsce przeżywał Millennium Chrztu, na jasnogórskich wałach stanął pusty papieski tron z bukietem biało-żółtych róż, a portret Pawła VI, któremu władze komunistyczne odmówiły zgody na przyjazd, towarzyszył wówczas modlitwie zanoszonej w każdym zakątku naszego kraju. Prymas zapewnił, że tu, "w polskiej Kanie" na Jasnej Górze, staje wokół Ojca Świętego Kościół, który "wzorem kard. Stefana Wyszyńskiego i św. Jana Pawła II, nauczył się wszystko stawiać na Maryję i Jej zawierzać bez granic".

Prymas ofiarował papieżowi krzyż wykonany z dębu pochodzącego z czasów Mieszka I.

Eucharystię z Franciszkiem koncelebrowali polscy biskupi oraz setki kapłanów. Przy ołtarzu u boku papieża stanęli arcybiskupi: Wacław Depo, Stanisław Gądecki i Wojciech Polak oraz Celestino Migliore, nuncjusz apostolski w Polsce.

Uroczystość uświetnił występ 120-osobowego chóru z połączonych zespołów Jasnogórskiego Chłopięcego Chóru Pueri Claromontani i Chóru Mieszanego im. Matki Bożej Królowej Polski oraz Młodzieżowego Chóru Mieszanego „Schola Cantorum Misericordis Christi” z Białej Podlaskiej.

We Mszy św. uczestniczyli przedstawiciele najwyższych władz państwowych z prezydentem RP Andrzejem Dudą i premier Beatą Szydło na czele. Kilkaset tysięcy wiernych zgromadziło się w sektorach na jasnogórskich błoniach, a także w okolicznych parkach oraz na wiodącej od jasnogórskiego wzgórza ku centrum miasta Alei Najświętszej Maryi Panny. Pielgrzymi przybyli z każdego zakątka Polski. Aby zdążyć, niektórzy jechali do Częstochowy całą noc. Inni od wczoraj trwali na czuwaniu na placu przed szczytem.

Po liturgii papież wstąpił do Sali Rycerskiej, gdzie paulini zrobili sobie z Franciszkiem pamiątkowe zdjęcie.

"To był radosny i medytacyjny fakt, przeżywany w pięknej atmosferze wspólnoty wiary, a towarzyszyły temu uspokojenie i duch modlitwy" – powiedział dziennikarzom abp Stanisław Gądecki po zakończeniu Mszy św. Zwrócił uwagę na trzy najważniejsze myśli papieża, które zostały podane z wielkim natężeniem duchowym. "W katechezie Ojciec Święty mówił o małości, o bliskości i jednocześnie o konkretności, jaką odznacza się Boże objawienie" – powiedział przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski.

Natomiast włoski watykanista Andrea Tornielli, komentując wizytę Ojca Świętego na Jasnej Górze, powiedział, że Franciszek wskazał, jak powinien postępować współczesny Kościół i chrześcijanie – być jak najdalej od żądzy przywilejów i władzy, w tym politycznej oraz autentycznie gotowi do bycia blisko potrzebujących.

Do Krakowa papież powrócił śmigłowcem.