W tym roku mija 50. rocznica śmierci uznanego rzeźbiarza i medaliera Józefa Gosławskiego, artysty pochodzącego z Lubelszczyzny. W jego bogatej i różnorodnej twórczości można odleźć liczne wątki religijne. Jego prace można podziwiać także na ziemi świętokrzyskiej. Józef Gosławski marzył całe życie, by wykonać monumentalny ołtarz do świątyni. Proboszcz parafii Przemienienia Pańskiego w Masłowie ks. Jan Kudelski w l. (1957-1967) poszukiwał w Warszawie artysty plastyka, który podjąłby się realizacji ołtarza głównego do kościoła. Motywem przewodnim miało być Przemienienie Pańskie. Zadanie to zlecił właśnie Gosławskiemu.
W głównej części tryptyku rzeźbiarz umieścił potężnego Chrystusa wznoszącego ręce w górę o „twarzy wschodniego proroka”. Towarzyszą mu Mojżesz i Eliasz. Tłem jest żakardowa tkanina. U dołu - symbolizującym dalszy plan sceny Przemienienia - umieszczeni są świadkowie wydarzenia - apostołowie Jan, Piotr i Jakub. Kompozycja całości opiera się na figurze św. Piotra, która przez wzniesione ręce jakby dźwigała całą konstrukcję. Takie wyobrażenie nawiązuje do misji, jaką Chrystus powierzył św. Piotrowi - opisuje w „Sacrum” Anna Rudzka.
Na surowych rzeźbach był widoczny dukt dłuta, jedynym kolorystycznym akcentem w całej kompozycji były aureole. Po pewnym czasie, przy konserwacji ołtarza, rzeźby zamalowano, zmieniając zasadniczo ich charakter, tylko dolna część pozostała oryginalna. W zwieńczeniu ołtarza pojawia się wyobrażenie Ducha Świętego i postacie aniołów. Podczas realizacji parafianie z obawą patrzyli na jeszcze niedokończone figury, wydawały się im zbyt surowe, ale po zamontowaniu całości - zaakceptowali dzieło. Byli wdzięczni artyście za ołtarz i po jego śmierci zamówili za jego duszę Msze święte gregoriańskie. Warto wspomnieć o czarno-białych fotografiach, które wykonał ks. Kudelski ze swoim bratem w trakcie prac. Widać na nich Józefa Gosławskiego pracującego nad rzeźbami, ks. Kudelskiego i przyglądających się pracy parafian. Innym dziełem zrealizowanym dla kościoła w Masłowie były ceramiczne stacje Drogi Krzyżowej.
Reklama
Gosławski, głównie znany jest z pomników np.: Chopina w Żelazowej Woli czy Adama Mickiewicza w Gorzowie Wielkopolskim oraz medali i monet z okresu PRL-u, bardzo oryginalnych i udanych (choćby pięciozłotówki z rybakiem), którymi zasłużył sobie na swoje godne miejsce w historii polskiej numizmatyki. Po wojnie otrzymał zamówienie na świątki do lubelskiej katedry na zlecenie bp. Stefana Wyszyńskiego. Biskup otrzymał nominację na arcybiskupa gnieźnieńskiego i warszawskiego i ostatecznie nie doszło do wykonania zaprojektowanych rzeźb.
* * *
Józef Gosławski
Urodził się w 1908 r. Kształcił się w Państwowej Szkole Sztuk Zdobniczych, w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie - w pracowni Ksawerego Dunikowskiego i ASP w Warszawie - w pracowni Tadeusza Breyera. Studiował w rzymskiej Reale Accademia di Bella Arti et Liceo Artistico - zwieńczeniem był dyplom w 1936 r. W jego twórczości można odnaleźć elementy kubizmu, nawiązania do koncepcji Stanisława Szukalskiego, antycznej i renesansowej sztuki. W 1935 r. Rzymie wygrał konkurs na popiersie Marszałka Józefa Piłsudskiego (według tego projektu powstał pomnik Marszałka w Turku w 1990 r.). Prace Gosławskiego można oglądać w różnych galeriach i muzeach w kraju i za granicą, jak i u prywatnych kolekcjonerów.
