Chleba naszego powszedniego...

Podczas spisu powszechnego, który odbył się w 2002 r., urzędy statystyczne miały za zadanie dotarcie do ludzi bezdomnych. Podczas spisu okazało się, że rachmistrzowie bez większych problemów dotarli do osób bezdomnych znajdujących się w placówkach, natomiast największe problemy mieli z trafieniem do osób przebywających w tzw. miejscach niemieszkalnych, czyli przykładowo na dworcach, w kanałach czy na bocznicach kolejowych. W rezultacie Główny Urząd Statystyczny nie opublikował danych dotyczących bezdomności.

Zasięg biedy

Reklama

Powołując się na dane z Rządowego Centrum Informatycznego PESEL, szacuje się, że problem bezdomności dotyczy 173,5 tys. osób, natomiast MONAR podaje liczbę 250 tys. Badania Instytutu Socjologii Uniwersytetu Wrocławskiego mówią z kolei nawet o 500 tys. osób nieposiadających dachu nad głową.
Chociaż trudno policzyć osoby bezdomne, m.in.w celach spisu powszechnego, to jednak tych ludzi łatwo zauważyć, gdyż rzucają się w oczy, gdy każdego dnia proszą nas na ulicy choćby o 50 gr. Jednakże polska bieda to nie tylko ten pewien procent społeczeństwa, który nie ma dachu nad głową. To także ci, których nie stać na zaspokojenie podstawowych potrzeb, a którzy o tym, że są dni, kiedy nie mają co włożyć do garnka, nie przyznają się nikomu, nawet rodzinie. Nie afiszują się z tym, gdyż wstydzą się, że będą ocenieni czy uznani za niegospodarnych. Znaczny procent tych ludzi próbuje za wszelką cenę ukryć swoją biedę.
Jan Paweł II, który wiedział, że „wiele polskich rodzin, zwłaszcza wielodzietnych, wielu bezrobotnych i ludzi w podeszłym wieku ponosi niemałe koszty przemian społeczno-gospodarczych”, mówił, że dzieli duchowo ich ciężary i los. Ojciec Święty wielokrotnie przypominał: „Nie można budować szczęśliwej przyszłości społeczeństwa na ludzkiej biedzie, na krzywdzie człowieka, na cierpieniu brata. Ludziom kierującym się duchem katolickiej etyki społecznej nie może być obojętny los tych, którzy pozostają bez pracy, żyją w coraz większym ubóstwie, bez perspektyw poprawy swojego losu i losu swoich dzieci”.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Na pomoc człowiekowi

Reklama

Kilkanaście lat temu ojcowie paulini zdecydowali, że Sanktuarium Jasnogórskie, które żyje rytmem serca całego narodu, każdego obywatela, będzie pomagało najuboższym. Obecnie dyrektorem Jasnogórskiego Punktu Charytatywnego jest o. Szymon Botul, który przez swoich podopiecznych nazywany jest „ojcem od biednych” albo po prostu „naszym ojcem”. To dzięki niemu u ok. 150 rodzin, nie tylko z Częstochowy, każdego dnia na domowym stole pojawia się chleb. Chociaż klasztor musi go kupić, to jednak podopieczni placówki otrzymują go za darmo. Dodatkowo w niektóre dni tygodnia oprócz pieczywa otrzymują także inne najpotrzebniejsze produkty żywnościowe, takie jak: kasza, mleko czy makaron.
Z pomocy organizowanej przez paulinów korzystają przede wszystkim rodziny wielodzietne, bezdomni oraz bezrobotni. Patrząc na wykształcenie zarejestrowanych osób, znaleźć tam można zarówno ludzi z nieukończoną podstawówką, jak również tych, którzy mają doktorat. Sytuacja niektórych z nich do niedawna wyglądała zupełnie inaczej. Pan Andrzej nie przypuszczał, że kiedykolwiek nie będzie miał środków i możliwości, by normalnie egzystować. - Kiedyś byłem, można powiedzieć, nieźle sytuowanym człowiekiem, miałem w dzierżawie stację paliw i niczego mi w życiu nie brakowało. W pewnym momencie przyszedł jednak potentat, który miał cztery stacje, był silniejszy ode mnie, zapłacił dużo większy czynsz dzierżawny i po prostu tę stację przejął. Ja zostałem na bruku - mówi.
Podopieczni Punktu podkreślają, że gdyby nie pomoc paulinów, to trudno byłoby im przeżyć każdy kolejny rok. - Od kilku lat żyję na poziomie minimum socjalnego. Dodatkowo w ostatnich miesiącach zdiagnozowano u mnie nowotwór płuc. Leczenie jest bardzo kosztowne. Dzięki temu, że otrzymuję tu żywność, stać mnie na wykupienie chociaż części leków. O zażywaniu wszystkich nawet nie marzę - powiedziała pani Anna.
O. Szymon Botul dodaje, że chociaż historia każdego podopiecznego jest inna, to jednak ma wspólny mianownik, którym jest brak pracy: - Ludzie nieraz pytają, czy nie znam kogoś, kto szuka pracownika. Bieda zmusiła ich do tego, że gotowi są podjąć się jakiegokolwiek zajęcia, byle tylko utrzymać siebie i rodzinę.

Pomoc materialna i duchowa

Ludzie, którzy każdego dnia od wczesnych godzin rannych gromadzą się obok jasnogórskiej kaplicy św. Józefa, w pobliżu której znajduje się Punkt, zauważają, że to, co najbardziej tutaj cenią, to system „sprawiedliwego podziału darów”, oparty na tzw. numerkach. Oznacza to, że każda zgłaszająca się osoba pragnąca być wpisana na stałą listę podopiecznych zobowiązana jest do przedstawienia dokumentów potwierdzających trudną sytuację materialną. Na podstawie informacji o wysokości dochodów zostaje ona zaklasyfikowana do jednej z czterech grup, co w praktyce oznacza, że najwięcej otrzymują rodziny z dziećmi, a najmniej osoby z wyższymi niż poprzednicy dochodami. Ci, którzy z jakiegoś powodu nie chcą się zarejestrować, nie odchodzą jednak z pustymi rękami, gdyż zapewnione mają chociażby pieczywo.
Oprócz codziennej pomocy żywnościowej Jasnogórski Punkt Charytatywny swoim podopiecznym próbuje zapewnić także pomoc „odświętną”. Każdego roku 23 grudnia Mszą św. sprawowaną o godz. 16.45 w Kaplicy Matki Bożej rozpoczyna się Wigilia dla biednych i samotnych. Po Eucharystii odbywa się uroczysta wieczerza w barze Domu Pielgrzyma.
Krzysztof Strzelczyk, kierownik jasnogórskiego baru, informuje, że nie brakuje wtedy tradycyjnych świątecznych potraw. Widok uśmiechniętych twarzy jest największą zapłatą za kilkudniowy wysiłek organizacyjny. - Łza kręci się w oku, kiedy widać wielką radość tych ludzi. Oni czują się kimś wyjątkowym, kiedy my ich obsługujemy, kiedy mają piękne nakrycia i są wśród drugich, którzy składają im życzenia - mówi.
Osoby, uczestniczące w Wigilii podkreślają bardzo często, że duch spotkania pozwala zapomnieć o szarej rzeczywistości i z nadzieją patrzeć w przyszłość: „Człowiek nie jest samotny i zapomina o tej strasznej biedzie. Przyszłam tu, gdyż jutro na moim stole wigilijnym po raz pierwszy w życiu nie będzie żadnej ryby, nawet śledzia. Mam jednak to, co jest najcenniejsze, czyli wiarę. To daje mi nadzieję” - wyznała w przededniu ostatnich świat bożonarodzeniowych pani Maria.
Świąteczne spotkania dla biednych i samotnych na Jasnej Górze organizowane są od wielu lat. Przed świętami paulini przygotowują także paczki żywnościowe. W paczkach znajdują się najczęściej: masło, konserwa, olej i cukier, a dla dzieci słodycze.
Paulini, oprócz pomocy materialnej, otaczają potrzebujących także opieką duchową. O. Botul przypomina: - Na co dzień dbamy o to, by tym ludziom nie brakowało chleba, ale musimy pamiętać, że człowiek składa się nie tylko z ciała, ale także z duszy. Ta pomoc jest po to, aby człowiek nie załamał się do końca, aby utrzymał się przy życiu i doczekał - dałby Bóg - lepszego jutra. Ojciec zadbał też, o to, aby jego podopieczni mieli regularny dostęp do tygodnika „Niedziela”.

Wczoraj i dziś Jasnogórskiego Punktu Charytatywnego

Jasnogórski Punkt Charytatywny powstał w 1994 r. z inicjatywy ówczesnego przeora Jasnej Góry o. Szczepana Kośnika. Jego pierwszymi opiekunami byli o. Anioł Jaskuła i o. Bogumił Schab. Początkowo placówka mieściła się przy wejściu na jasnogórskie wały. Ze względu jednak na zwiększającą się liczbę osób zgłaszających się po pomoc, władze klasztoru zdecydowały się udostępnić budynek hal noclegowych, obok kaplicy św. Józefa.
O działalności Jasnogórskiego Punktu Charytatywnego można usłyszeć w audycji „Nasze biedy”, emitowanej na antenie Radia Jasna Góra w każdą niedzielę o godz. 13.15, a powtarzanej w poniedziałki o godz. 11. Archiwalne nagrania umieszczane są na stronie internetowej: www.jasnagora.com (w banerze: Jasnogórski Punkt Charytatywny), a w najbliższym czasie pojawią się na stronie: www.jasnagora.pl.
W trakcie nagrywania jednej z audycji zrodził się pomysł odprawiania comiesięcznych Eucharystii w intencji podopiecznych, a także dobrodziejów Jasnogórskiego Punktu Charytatywnego. Mszom św. sprawowanym w Kaplicy Cudownego Obrazu Matki Bożej w każdy pierwszy czwartek miesiąca o godz. 18.30 przewodniczy o. Szymon Botul, który na wspólną modlitwę zaprasza szczególnie tych, którym bliskie jest wołanie bł. Jana Pawła II: „Trzeba spojrzenia miłości, aby dostrzec obok siebie brata, który wraz z utratą pracy, dachu nad głową, możliwości godnego utrzymania rodziny i wykształcenia dzieci doznaje poczucia opuszczenia, zagubienia i beznadziei. Potrzeba «wyobraźni miłosierdzia» (...). Potrzeba tej wyobraźni wszędzie tam, gdzie ludzie w potrzebie wołają do Ojca miłosierdzia: «Chleba naszego powszedniego daj nam dzisiaj». Oby dzięki bratniej miłości tego chleba nikomu nie brakowało!”.

Drodzy Bracia i Siostry! Pojutrze, 9 października, minie 400 lat od śmierci św. Jana Leonardiego, założyciela Zgromadzenia Kleryków Regularnych Matki Bożej, kanonizowanego 17 kwietnia 1938 r. i ogłoszonego 8 sierpnia 2006 r. patronem farmaceutów. Wspominamy go także ze względu na wielki zapał misyjny. Wraz z ks. Juanem Bautistą Vivesem i jezuitą Martinem de Funesem zaprojektował i przyczynił się do powołania specjalnej kongregacji Stolicy Apostolskiej do spraw misji, czyli przyszłej Propaganda Fide, i do późniejszych narodzin Collegium Urbanianum, które w ciągu wieków przygotowało tysiące kapłanów, w tym wielu męczenników, do ewangelizowania narodów. Mamy zatem do czynienia ze świetlaną postacią kapłana, którego chciałbym postawić za wzór wszystkim prezbiterom w tym Roku Kapłańskim. Zmarł w 1609 r. na grypę, którą zaraził się, gdy w rzymskiej dzielnicy Campitelli opiekował się ofiarami tej epidemii. Jan Leonardi urodził się w 1541 r. w Diecimo w prowincji Lukka jako ostatni z siedmiorga rodzeństwa. Okres dojrzewania wyznaczał mu rytm wiary przeżywanej w zdrowym i pracowitym ognisku domowym, jak również stałe uczęszczanie do pracowni ziół i lekarstw w rodzinnej miejscowości. Gdy miał siedemnaście lat, ojciec zapisał go na kurs zawodowy w Lukce, aby został aptekarzem, a raczej zielarzem, jak się wówczas mówiło. Młody Jan Leonardi pilnie i gorliwie uczęszczał na zajęcia prawie dziesięć lat, ale gdy, zgodnie z przepisami prastarej Republiki Lukki, zdobył oficjalny dyplom, upoważniający go do otwarcia własnej placówki, zaczął zastanawiać się, czy nie nadeszła chwila spełnienia planów, które zawsze nosił w sercu. Po dojrzałej refleksji zdecydował się na kapłaństwo. I tak, porzuciwszy zielarnię i zdobywszy odpowiednie przygotowanie teologiczne, przyjął święcenia kapłańskie i w dniu Ofiarowania Pańskiego 1572 r. odprawił swoją prymicyjną Mszę św. Nie zarzucił jednak swej pasji dla farmakopei, czuł bowiem, że wiedza zawodowa aptekarza może mu pomóc w pełnym urzeczywistnieniu swego powołania, czyli przekazywania ludziom, przez święte życie, „Bożego lekarstwa”, którym jest Jezus Chrystus ukrzyżowany i zmartwychwstały, „miara wszech rzeczy”. Ożywiany przekonaniem, że takiego lekarstwa wszystkie ludzkie istoty potrzebują ponad wszystko, św. Jan Leonardi starał się uczynić z osobistego spotkania z Jezusem Chrystusem podstawową rację własnego istnienia. „Koniecznie trzeba zaczynać od Chrystusa” - lubił często powtarzać. Prymat Chrystusa nad wszystkim stał się dla niego konkretnym kryterium ocen i działania oraz zasadą pobudzającą jego działalność kapłańską, którą pełnił w okresie szerokiego i powszechnego ruchu odnowy duchowej w Kościele, dzięki rozkwitowi nowych instytutów zakonnych i świetlanemu świadectwu takich świętych, jak Karol Boromeusz, Filip Nereusz, Ignacy Loyola, Józef Kalasancjusz, Kamil de Lellis, Alojzy Gonzaga. Z entuzjazmem oddał się duszpasterstwu wśród chłopców przez Stowarzyszenie Nauki Chrześcijańskiej, gromadząc na nowo wokół siebie grupę młodych ludzi, z którymi 1 września 1574 r. założył Zgromadzenie Księży Reformowanych Maryi Panny, nazwane następnie Zakonem Kleryków Regularnych Matki Bożej. Swoim uczniom zalecał, by mieli „przed oczyma umysłu jedynie cześć, służbę i chwałę Ukrzyżowanego Jezusa Chrystusa”, a - jak przystało na dobrego aptekarza, nawykłego do dozowania dawek w zależności od ścisłych potrzeb - dodawał: „Unieście nieco swe serca ku Bogu i z Nim odmierzajcie wszystko”. Powodowany zapałem apostolskim, w maju 1605 r. wystosował do nowo wybranego papieża Pawła V Memoriał, w którym sugerował kryteria prawdziwej odnowy w Kościele. Zauważając, jak było „niezbędne, aby ci, którzy domagają się reformy ludzkich obyczajów, szukali, i to na początku, chwały Boga”, dodawał, że muszą oni wyróżniać się „prawością życia i doskonałością obyczajów, tak aby bardziej niż przymusem przyciągać łagodnością do reformy”. Zwracał ponadto uwagę, że „ten, kto chce dokonać poważnej reformy religijnej i moralnej, musi przede wszystkim, jak dobry lekarz, postawić właściwą diagnozę chorób, jakie trawią Kościół, aby na każdą z nich umieć przepisać najodpowiedniejsze lekarstwo”. I zauważał, że „odnowa Kościoła musi dokonywać się tak u przywódców, jak i u podwładnych, na górze i na dole. Musi zaczynać się od tego, kto rządzi, i objąć poddanych”. Dlatego też, zachęcając papieża do wspierania „powszechnej reformy Kościoła”, troszczył się o chrześcijańską formację ludu, a zwłaszcza chłopców, których należy wychowywać „od najwcześniejszych lat (...) w czystości wiary chrześcijańskiej i w świętych obyczajach”. Drodzy Bracia i Siostry, świetlana postać tego Świętego zachęca w pierwszej kolejności kapłanów i wszystkich chrześcijan, by stale dążyli do „wysokiej miary życia chrześcijańskiego”, którą jest świętość, każdy oczywiście stosownie do swego stanu. Tylko bowiem z wierności Chrystusowi może wypłynąć autentyczna odnowa kościelna. W owych latach, na kulturalnym i społecznym przełomie wieków XVI i XVII, zaczęły się zarysowywać przesłanki późniejszej kultury współczesnej, którą cechuje nieuzasadniony rozłam między wiarą a rozumem, którego ujemnymi następstwami są marginalizacja Boga wraz ze złudzeniem ewentualnej i całkowitej niezależności człowieka, który postanawia żyć tak, „jakby Boga nie było”. Jest to kryzys współczesnej myśli, o którym wielokrotnie miałem okazję wspominać i który przybiera często postać relatywizmu. Jan Leonardi wyczuwał, co jest prawdziwym lekarstwem na te bolączki duchowe, i zawarł to w stwierdzeniu: „Chrystus przede wszystkim”, Chrystus w centrum serca, w centrum historii i wszechświata. To Chrystusa - stwierdzał z mocą - ludzkość tak bardzo potrzebuje, ponieważ On jest naszą „miarą”. Nie ma dziedziny, której nie mogłaby dosięgnąć Jego moc; nie ma choroby, na którą nie znalazłoby się w Nim lekarstwo, nie ma problemu, którego w Nim nie dałoby się rozwiązać. „Albo Chrystus, albo nic!”. Oto jego recepta na wszelką reformę duchową i społeczną. Istnieje jeszcze jeden aspekt duchowości św. Jana Leonardiego, który chciałbym podkreślić. Przy wielu okazjach powtarzał on, że do żywego spotkania z Chrystusem dochodzi w Jego Kościele, świętym, choć kruchym, zakorzenionym w historii i w jej niekiedy niezbadanych kolejach, gdzie razem rosną zboże i kąkol (por. Mt 13, 30), lecz zawsze będącym sakramentem zbawienia. Mając jasną świadomość, że Kościół jest polem Bożym (por. Mt 13, 24), nie gorszył się jego ludzkimi słabościami. Dla zwalczenia kąkolu zdecydował się być dobrym zbożem: postanowił mianowicie miłować Chrystusa w Kościele i przyczyniać się do tego, aby stawał się on coraz bardziej Jego przejrzystym znakiem. Z wielkim realizmem patrzył na Kościół, na jego ludzką kruchość, ale też na to, że jest „polem Bożym”, narzędziem Boga dla zbawienia ludzkości. Ale nie tylko. Z miłości do Chrystusa pracował z zapałem nad oczyszczeniem Kościoła, aby był piękniejszy i święty. Rozumiał, że wszelka reforma ma dokonywać się wewnątrz Kościoła, a nigdy przeciwko Kościołowi. Pod tym względem św. Jan Leonardi był rzeczywiście niezwykły, a jego przykład pozostaje wciąż aktualny. Każda reforma dotyczy niewątpliwie struktury, przede wszystkim jednak musi dotykać serc ludzi wierzących. Tylko święci mężczyźni i kobiety, którzy dają się prowadzić Duchowi Bożemu, gotowi do radykalnych i śmiałych wyborów w świetle Ewangelii, odnawiają Kościół i przyczyniają się w decydujący sposób do budowy lepszego świata. Drodzy Bracia i Siostry, życiu św. Jana Leonardiego przyświecał zawsze blask „Świętego Oblicza” Jezusa, przechowywanego i czczonego w kościele katedralnym w Lukce - wymowny symbol i niepodlegająca dyskusji synteza wiary, jaka go ożywiała. Zdobyty przez Chrystusa jak apostoł Paweł, wskazywał on swoim uczniom i nadal wskazuje nam wszystkim chrystocentryczny ideał, dla którego „należy ogołocić się z wszelkiego własnego interesu i troszczyć jedynie o służbę Bogu”, mając „przed oczyma umysłu tylko cześć, służbę i chwałę Chrystusa Jezusa Ukrzyżowanego”. Obok oblicza Chrystusa nie spuszczał wzroku z macierzyńskiego oblicza Maryi. Ta, którą wybrał na Patronkę swego zakonu, była dla niego nauczycielką, siostrą i matką, i doświadczał Jej nieustannej opieki. Przykład i wstawiennictwo tego „fascynującego męża Bożego” niech będą, szczególnie w tym Roku Kapłańskim, wezwaniem i zachętą dla kapłanów i dla wszystkich chrześcijan, by z zapałem i entuzjazmem przeżywali swoje powołanie.