– Byli w tamtym czasie w Polsce ludzie, którzy mieli niezwykłą odwagę, którzy głęboko w sercu wpisane mieli ideały człowieczeństwa, szacunku dla życia, dla drugiego człowieka, miłości bliźniego – powiedział Andrzej Duda.

Prezydent zauważył, że Muzeum Polaków Ratujących Żydów podczas II wojny światowej im. Rodziny Ulmów w Markowej upamiętnia osoby, które oddały życie za pomoc drugiemu człowiekowi.

– Byli w tamtym czasie w Polsce ludzie, którzy mieli niezwykłą odwagę, którzy głęboko w sercu wpisane mieli ideały człowieczeństwa, szacunku dla życia, dla drugiego człowieka, miłości bliźniego tej chrześcijańskiej, wielkiego etosu Rzeczypospolitej wielu narodów – mówił Andrzej Duda.

- Tutaj, w Markowej pochylamy głowy przed tymi, którzy zostali zamordowani. Dziękujemy im, ich rodzinom, za niezwykły dar człowieczeństwa i poświęcenia; za dar dla Rzeczypospolitej, jakim była pomoc drugiemu człowiekowi – dodał.

Prezydent RP przypomniał, że w Polsce za pomoc Żydom ze strony niemieckich okupantów groziła kara śmierci, o czym mieszkańcy innych krajów często nie wiedzą. – Nie kara więzienia, nie deportacji, nie obóz koncentracyjny, ale kara śmierci, brutalnie i bezwzględnie wykonywana – podkreślił.

Prezydent wspomniał, że – według szacunków – około miliona Polaków pomagało ukrywającym się Żydom, a tysiące zginęło, „najczęściej wraz ze swoimi żydowskimi sąsiadami, podopiecznymi”.

W trakcie uroczystości w Markowej prezydent wręczył powołania do Komitetu Obchodów Towarzyszących Beatyfikacji Rodziny Ulmów. W jego skład weszli m.in.: wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego Jarosław Sellin, szef Kancelarii Prezydenta RP Grażyna Ignaczak-Bandych, ambasador Polski w Watykanie Adam Kwiatkowski, wojewoda podkarpacki Ewa Leniart, marszałek województwa podkarpackiego Władysław Ortyl, wójt gminy Markowa Mirosław Mac, wiceprezes IPN Mateusz Szpytma i metropolita przemyski abp Adam Szal.

Prezydent RP objął również patronatem honorowym obchody towarzyszące beatyfikacji Rodziny Ulmów, która odbędzie się 10 września 2023 roku w Markowej.

Podczas ceremonii przy Ścianie Pamięci muzeum przedstawiciele rodzin mieszkańców Podkarpacia, którzy nieśli pomoc Żydom odsłonili tabliczki upamiętniające ich krewnych. Upamiętnieni zostali: Szymon i Maria Fołtowie oraz ich dzieci, Karolina i Jan Kilianowie, Piotr Kapłon, Maria i Ludwik Kilianowie, Stefania i Antoni Wawrzaszkowie.

Para Prezydencka złożyła również kwiaty i znicz przy pomniku poświęconym pamięci ofiar zagłady i ich anonimowych polskich wspomożycieli oraz przed pomnikiem upamiętniającym Rodzinę Ulmów.

Obchody Narodowego Dnia Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką w Markowej zakończą się wieczorną Mszą św. pod przewodnictwem abp. Adama Szala w miejscowym kościele parafialnym.

Dziś, 24 marca, przypada 79. rocznica zamordowania 9-osobowej rodziny Józefa i Wiktorii Ulmów oraz ośmiorga ukrywanych przez nich Żydów. Oprócz małżeństwa zginęły także ich dzieci: Stasia, Basia, Władzio, Franio, Antoś, Marysia i siódme, nienarodzone, którego poród rozpoczął się w momencie zbrodni. Najstarsze z nich miało 8 lat, a najmłodsze 1,5 roku.

W 1995 r. Józef i Wiktoria Ulmowie zostali uhonorowani tytułem „Sprawiedliwi wśród Narodów Świata”.

17 grudnia ub. roku papież Franciszek zatwierdził dekret o męczeństwie całej rodziny. Ich beatyfikacja odbędzie się 10 września 2023 r. w Markowej.

Będzie to pierwszy w historii przypadek, kiedy do chwały ołtarzy zostanie wyniesiona cała rodzina, w tym jeszcze nienarodzone dziecko.