Reklama

Sprawy wagi światowej

Od niewolnictwa do polityki w Ameryce

Niedziela Ogólnopolska 49/2004

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Gordon S. Wood opublikował artykuł pt. Jakie naprawdę było niewolnictwo (What slavery was really like) w listopadowym numerze miesięcznika The New York Review of Books. Wstrząsający jest fakt, że między 1500 r. a połową XIX wieku ok. 12 mln niewolników przywieziono z Afryki do Ameryki Północnej i Południowej. Dziś wiadomo, że dobrobyt w koloniach europejskich na nowym kontynencie w dużej mierze był oparty na pracy milionów niewolników afrykańskich i ich potomstwa. Niewolnictwo było podstawą gospodarki począwszy od francuskiej Kanady do portugalskiej Brazylii. Dzięki dokumentom wiadomo, że śmiertelność wśród niewolników była wysoka i zdarzały się często krwawo tłumione bunty. Na Jamajce biali właściciele niewolników stanowili bardzo mały procent ludności wśród dużej liczby Murzynów. Mimo że na każdego białego przypadało 9 Murzynów, żaden z buntów w historii Jamajki nie powiódł się, ponieważ - w przeciwieństwie do Stanów Zjednoczonych - tamtejsi niewolnicy murzyńscy byli właścicielami małych gospodarstw, z płodów których sami się żywili i sprzedawali je białym.
Symbioza gospodarcza i sporadyczne akty terroru białych właścicieli wobec Murzynów zapewniły warunki na tyle bezpieczne, że czarni mieli broń myśliwską i swobodę ruchów, o jakiej nie mogli marzyć niewolnicy na przykład w Wirginii. Gubernator Wirginii, lord Dunmore, ogłosił w czasie rozruchów antyangielskich w 1775 r., że każdy Murzyn, który ucieknie z plantacji i zaciągnie się do oddziałów gubernatora przeciw białym kolonistom, otrzyma wolność. Sporo niewolników skorzystało z tej oferty, ale po wygraniu wojny o niepodległość biali koloniści utrzymali niewolnictwo w mocy aż do wojny secesyjnej (1861-65), która zbiegła się w czasie z powstaniem styczniowym na ziemiach polskich (1863 r.).
Dopiero w czasie zimnej wojny, po latach rozruchów i demonstracji, w 1964 r. został zatwierdzony Akt Praw Obywatelskich (Civil Rights Act), który dał równe prawa Murzynom (Amerykanie uważają wszystkich Mulatów za Murzynów, zauważają jednak, że Murzyni z Jamajki myślą bardziej niezależnie niż Murzyni z Alabamy czy Wirginii.)

* * *

Dziś dowiadujemy się, że po dymisji pierwszego sekretarza stanu - Murzyna, gen. Colina Powella (którego ojciec Luther przybył z Jamajki z transportem bananów do USA), teraz została mianowana na to wysokie stanowisko druga w historii kobieta Murzynka, 50-letnia Condoleezza Rice. Jest ona wnuczką ubogiego farmera bawełny w stanie Alabama, pochodzącego z rodziny zamieszkałych tam czarnych niewolników. Była kiedyś łyżwiarką, pianistką muzyki klasycznej i w wieku 19 lat ukończyła bakalaureat z nauk politycznych. W 1975 r. uzyskała dyplom magistra na Uniwersytecie Notre Dame, a w 1981 r. - doktorat Uniwersytetu w Denver. Otrzymała również wiele doktoratów honoris causa. Jest członkiem American Academy of Arts and Sciences oraz autorką kilku książek z dziedziny politologii. Wraz z neokonserwatystą-syjonistą Philipem Zelikowem jest autorką książki Epoka Gorbaczowa (1986). Zelikow walnie przyczynił się do likwidacji polskiej katedry im. T. Kościuszki na University of Virginia. Jako członek „Komisji 9/11” wygłosił opinię, że atak na Irak był dokonany przez Busha po to, żeby wzmocnić pozycje Izraela na Bliskim Wschodzie. W latach 1981- 89 dr Rice wykładała nauki polityczne na Stanford University, gdzie przez 6 lat pełniła funkcję administratorki tej instytucji o rocznym budżecie 1,5 mld dolarów. Od 1989 do 1991 r. była dyrektorem działu sowieckiego i wschodnioeuropejskiego Rady Bezpieczeństwa USA przy prezydencie Bushu, seniorze. W latach 1991-2000 Condoleezza Rice była członkiem zarządu firmy przemysłu naftowego - Chevron Oil Company. Firma ta nazwała jej nazwiskiem jeden z transoceanicznych statków do przewozu ropy naftowej.
Dr Rice poznała się bliżej z George’em Bushem juniorem w czasie jego kampanii prezydenckiej w 2000 r., kiedy to służyła mu swoją wiedzą w sprawach polityki zagranicznej i zaprzyjaźniła się z nim również jako zwolenniczka sportu. W styczniu 2001 r. C. Rice została mianowana asystentką prezydenta Busha do spraw bezpieczeństwa. To o skuteczności jej działania na tym stanowisku pisał David Rothkopf, autor książki Rządzić światem (Running the World). Pozycja asystenta prezydenta nie wymagała zatwierdzenia dr Rice przez Kongres, czego wymaga obecnie jej nominacja na sekretarza stanu USA. Czy w czasie przewodu nominacyjnego w Kongresie C. Rice zostanie zapytana, dlaczego, mimo ostrzeżeń w lecie 2001 r. o zagrożeniu atakiem terroru Al-Kaidy za pomocą porwanych samolotów, nie zwróciła uwagi prezydenta Busha, żeby przywrócił do służby tzw. air marshal’s, czyli tajnych policjantów, którzy wcześniej na przestrzeni lat zabezpieczali przed porwaniem samoloty pasażerskie w USA? Tajniacy ci byli zaopatrzeni w rozpylacze pieprzu etc. - w ich obecności ataki terrorystów w 2001 r. na wieżowce (WTC) w Nowym Jorku i na Pentagon byłyby niemożliwe.
Prezydent Bush lubi posługiwać się ludźmi z mniejszości etnicznych, dotąd marginalizowanych w życiu politycznym USA, którzy starają się wykazać, jak dalece są dyspozycyjni wobec potrzeb i programu rządzących polityków, zależnych np. od żydowskiego lobby, jak i magnatów przemysłu naftowego. Dodatkowym przykładem dyspozycyjnego kandydata na ministra w gabinecie Busha jest Meksykanin Alberto Gonzalez. Człowiek ten, kiedy Bush junior był gubernatorem Teksasu, spowodował protest prezydenta Meksyku z powodu procesu i egzekucji obywatela meksykańskiego w Teksasie bez obowiązującego w prawie międzynarodowym zawiadomienia rządu kraju jego obywatelstwa, który ma prawo pomagać oskarżonemu przed sądem. Teraz Gonzalez jest kandydatem Busha na ministra sprawiedliwości USA. Zasłużył on sobie na tę nominację przygotowaniem „podstawy prawnej” decyzji Busha, stwierdzającej, że konwencje genewskie nie obejmują ludzi wziętych do niewoli w „wojnie z terrorem” w Iraku, Afganistanie i w innych częściach świata.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2004-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Rozważania na niedzielę: Brat Albert pokonał depresję

2025-04-11 07:58

[ TEMATY ]

rozważania

ks. Marek Studenski

mat. prasowy

Ciekawym porównaniem jest proces tworzenia fortepianów Steinway, które powstają po długim i skomplikowanym procesie, pełnym wyzwań. Podobnie jak drewno, które musi przejść przez wiele prób, aby stać się instrumentem muzycznym o doskonałym brzmieniu, tak i nasze życie, poddane cierpieniu, może stać się źródłem piękna i dobra. Przykłady wielkich artystów i myślicieli, którzy zmagali się z problemami psychicznymi, pokazują, że cierpienie może być drogą do głębszego zrozumienia i twórczości.

Przykład życia Adama Chmielowskiego, znanego jako Brat Albert, ilustruje jak cierpienie może prowadzić do odkrycia głębszego sensu życia. Choć jego życie było pełne trudności, w tym utraty rodziców i zmagania z chorobą psychiczną, to właśnie przez te doświadczenia odkrył swoje powołanie do służby najbiedniejszym. Jego decyzja o porzuceniu kariery malarskiej na rzecz pomocy innym pokazuje, jak cierpienie może być przekształcone w coś pięknego i wartościowego.
CZYTAJ DALEJ

Tatry: Mandaty za rozświetlenie krzyża na Giewoncie w rocznicę śmierci Jana Pawła II 

2025-04-08 12:15

[ TEMATY ]

Giewont

Agata Kowalska

Straż Tatrzańskiego Parku Narodowego ukarała mandatami po 500 zł dwie osoby, które w 20. rocznicę śmierci Jana Pawła II - 2 kwietnia o godz. 21.37 – rozświetliły krzyż na Giewoncie - dowiedziała się PAP. W tym celu dwóch mężczyzn na szczyt wyniosło lampy akumulatorowe.

Rozświetlenie krzyża w hołdzie papieżowi Polakowi zostało zapoczątkowane w 2005 roku, w dniu pogrzebu Jana Pawła II. Jak co roku, także tym razem poświata ze szczytu była dobrze widoczna z Zakopanego i wzbudziła duże zainteresowanie mieszkańców oraz turystów.
CZYTAJ DALEJ

Tatrzański PN nie ugnie się pod presją zwolenników rozświetlenie krzyża na Giewoncie

2025-04-12 20:01

[ TEMATY ]

Giewont

mandaty

Agata Kowalska

Po nałożeniu mandatów na dwie osoby, które w 20. rocznicę śmierci Jana Pawła II rozświetliły krzyż na Giewoncie, na Tatrzański Park Narodowy spadła fala internetowego hejtu. Dyrektor TPN Szymon Ziobrowski podkreśla jednak, że ochrona przyrody musi pozostać priorytetem i zapowiada wzmocnienie nocnych patroli na szlakach.

"Nie planujemy zmian w regulaminie w odpowiedzi na presję medialną czy emocjonalne komentarze. Przepisy, które obowiązują na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego (TPN), służą ochronie przyrody i zapewnieniu bezpieczeństwa osób przebywających w górach. Przeciwnie – planujemy zwiększenie nocnego nadzoru, zwłaszcza w okresach, w których dochodziło w przeszłości do łamania przepisów. Zdajemy sobie sprawę z emocji, jakie towarzyszą sprawie, jednak naszym obowiązkiem jest konsekwentne przestrzeganie zasad, które chronią Tatry – miejsce ukochane także przez Jana Pawła II" - powiedział PAP dyrektor Ziobrowski.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję