Reklama

W wolnej chwili

Obwieszcza radości i smutki

Towarzyszy nam od wieków w szczególnie ważnych momentach życia miasta i narodu. Jego dźwięk po raz pierwszy usłyszeli nasi przodkowie 500 lat temu - 13 lipca 1521 roku.

[ TEMATY ]

dzwon

Maria Fortuna-Sudor

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Dzwon Zygmunt, ufundowany przez króla Zygmunta Starego i nazwany jego imieniem, a wykonany w 1520 r. w krakowskiej ludwisarni, został umieszczony na Wieży Zygmuntowskiej, w północnej części katedry wawelskiej w Krakowie. Na płaszczu dzwonu znajdują się płaskorzeźby św. Stanisława i św. Zygmunta, a także herby Polski i Litwy. Łaciński napis głosi: „Bogu Najlepszemu, Największemu i Dziewicy Bogurodzicy, świętym patronom swoim, znakomity Zygmunt, król Polski, ten dzwon godny wielkości umysłu i czynów swoich kazał sporządzić Roku Zbawienia 1520”.

Został namaszczony

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

O chwili ekspozycji dzwonu pisał na początku XX w. Stanisław Wyspiański: „Patrzali wszyscy w górę,/ a dzwon wschodził –/ zawisnął u szczytów/ i z wyżyn się rozdzwonił…” Z kolei w czasie spotkania z dziennikarzami historyk, ks. prof. Jacek Urban zaznaczył: - Nie każdy zdaje sobie sprawę z tego, że Zygmunt był konsekrowany, czyli został namaszczony olejami świętymi tak jak się konsekruje biskupa czy króla przy koronacji. I przypomniał: - Każde urodziny królewskie były ogłaszane właśnie biciem w Dzwon Zygmunt i każda śmierć w rodzinie królewskiej także była przez niego oznajmiana. Historyk dodał, że po czasach królewskich Zygmunt dzwonił wtedy, kiedy miały miejsce ważne wydarzenia dla Kościoła, Krakowa, narodu i państwa.

Reklama

Obecny proboszcz katedry wawelskiej ( od 2007 r.), ks. prałat Zdzisław Sochacki, w rozmowie z "Niedzielą", zaznaczył, że współcześnie Zygmunt bije w najważniejsze święta i uroczystości kościelne oraz narodowe, w sumie ok. 30 razy do roku, to między innymi Boże Narodzenie, Wielkanoc, Boże Ciało, święto Konstytucji 3 Maja, święto Niepodległości 11 listopada… Dźwięk dzwonu ponadto informuje o wydarzeniach ważnych dla Kościoła, Krakowa i Polski. Zapytany, które z tych wydarzeń, ogłaszanych za czasów jego proboszczowania w katedrze, były szczególnie radosne, niosły nadzieję, wymienił m.in. ogłoszenie o wyborze papieża Franciszka, a później jego wizytę w katedrze wawelskiej oraz stulecie niepodległości Polski.

– Obwieszczając tę rocznicę, Dzwon Zygmunt motywował do refleksji nad naszą niepodległością, nad historią narodu i państwa polskiego –zauważył ks. Sochacki. Zwrócił też uwagę na tragiczne chwile. Zaliczył do nich m.in. katastrofę smoleńską, w której zginęła pierwsza para RP wraz z najlepszymi synami i córkami naszej ojczyzny, a później - pogrzeb Marii i Lecha Kaczyńskich.

Podziel się cytatem

Tworzą wspólnotę

Wiele wydarzeń szczególnych, obwieszczanych przez dzwon Zygmunt, zapamiętał Andrzej Bochniak, który został dzwonnikiem 40 lat temu i 1104 razy uczestniczył w dzwonieniu. - Dla mnie najbardziej radosne było np. obwieszczenie o przystąpieniu Polski do UE, bo to wydarzenie niosło radość i budziło wielką nadzieję – wspomina Andrzej Bochniak i dodaje, że do smutnych wydarzeń zalicza śmierć Jana Pawła II oraz katastrofę smoleńską. Równocześnie zaznacza: - W czasie dzwonienia koncentrujemy się przede wszystkim na tym, żeby zapewnić dzwonnikom bezpieczeństwo, żeby nikomu nic się nie stało. Ale oczywiście, wydarzenie, o jakim Zygmunt donosi, atmosfera z tym związana, także nam się udziela.

Gdy pytam proboszcza katedry wawelskiej, na jakiej zasadzie są dobierani przyszli dzwonnicy, ks. Sochacki wyjaśnia: – W przeszłości byli to ludzie wyznaczeni przez króla, ale też osoby z kręgu pracujących przy katedrze. Dzisiaj część dzwonników stanowią synowie tych, którzy dzwonili przed laty, a część z nich to pracownicy katedry. Podkreśla, że każdy z kandydatów musi się przez kilka lat do tej roli przygotowywać pod okiem doświadczonych dzwonników.

Andrzej Bochniak zaznacza, że dzwonnicy to wspólnota, w której nie ma osób przypadkowych.

Reklama

Aktualnie jest ich ok. 30, a do posługi dzwonienia stawia się 12, bo tyle jest sznurów, za które trzeba pociągać, aby uruchomić dzwon. - Z całym oprzyrządowaniem Zygmunt waży 12 ton i 600 kilo – przypomina pan Bochniak ( z zawodu inżynier mechanik), i zauważa, że w trakcie dzwonienia na osobę wypada ponad tona! Przyznaje, że dzwonnicy są wykonawcami różnych zawodów ( są wśród nich np. pracownicy naukowi, przedsiębiorcy, architekci, inżynierowie). Podkreśla: - To jest praca odpowiedzialna, trzeba uważać, żeby w czasie dzwonienia nie doszło do wypadku. Muszą to być ludzie zaufani, czyli tacy, których polecamy i jesteśmy pewni, że oni będą się do tego nadawać. W ich gronie była kobieta. - Barbara Szyper, historyk, pracownik Muzeum Narodowego w Krakowie przez wiele lat dzwoniła z nami – wspomina Bochniak i dodaje: - Uzyskała złotą odznakę dzwonnika, którą można otrzymać po 20 latach sumiennego dzwonienia.

Moi rozmówcy zapewniają, że dzwon przechodzi okresowe badania i jest systematycznie sprawdzany, czy wszystkie elementy, mechanizmy są sprawne i nie zagrażają bezpieczeństwu dzwonników. - Zdarzyło się, że lina kogoś uderzyła w głowę, czy otarła do krwi twarz albo dźwignęła kogoś w górę, co sprawiło, że się przewrócił – przyznaje Andrzej Bochniak i zaznacza: - Ale odkąd pamiętam, nigdy się nie zdarzyło, żeby musiało interweniować pogotowie ratunkowe.

Jesteśmy przywiązani

Zapytany, czym dla niego jest dzwonienie, p. Bochniak przyznaje, że już jako dziecko lubił dzwony i chętnie słuchał ich dźwięków. I zaznacza: - Na pewno jest to duża przyjemność, bo mogę słuchać pięknego dźwięku tego dzwonu, a z drugiej strony mam świadomość, że jest to zajęcie szczególne, takie elitarne, które zapewnia dużą satysfakcję.

Z kolei ks. Sochacki, zapytany, co czuje, gdy słyszy, jak dzwoni Zygmunt wyznaje: - Czuję dumę, czuję szacunek do tego dzwonu, do tego miejsca, jakim jest katedra. Przyznaje, że jako proboszcz katedry wawelskiej ma świadomość odpowiedzialności. Wyjaśnia: - To są te starania, zabiegi, by Dzwon Zygmunt został zachowany na następne wielki, bo on opowiada o naszej historii, o nas samych, o naszej chrześcijańskiej tradycji i kulturze.

W czasie spotkania z dziennikarzami ks. prof. Jacek Urban podkreślił, że wszyscy jesteśmy do Dzwonu Zygmunt przywiązani, że przez wieki spełniał on szczególne funkcje; współczuł płaczącym i cieszył się z tymi, którzy się radowali. - Barwy muzyczne dzwonu Zygmunt wywoływały u mieszkańców Krakowa zasadniczo różne odczucia, stosownie do czasów jedni słyszeli radość tego dzwonu, a inni – smutek – przyznał ks. Urban. Zauważył, że w Licheniu powstał dzwon, który ma większą masę i rozmiar od dzwoniącego od 500 lat w Krakowie. I stwierdził: - Ale przy całym szacunku, Zygmunt jest dzwonem par excellence.

2021-06-28 12:18

Ocena: +1 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Katedralne dzwony po remoncie

Niedziela legnicka 20/2018, str. VI

[ TEMATY ]

dzwon

Monika Łukaszów

Po gruntownym remoncie trzy dzwony na nowo zabrzmiały w legnickiej katedrze. Dzwony, które zamontowane są na średniowiecznej wieży, dotychczas uruchamiał mechanizm, który zepsuł się i trzeba było pomocy kilku mężczyzn, aby je uruchomić

Tuż pod koniec kwietnia legniczanie na nowo mogli usłyszeć ich dźwięk. – Teraz będą sterowane komputerowo i uruchamiane za pomocą pilota – mówi ks. Robert Kristman, proboszcz katedry. – Będzie je słychać codziennie, a nie jak dotychczas tylko podczas ważniejszych uroczystości. Nie będziemy budzić legniczan dzwonami z samego rana, ale w okolicach południa i wieczoru będą włączane – dodaje ksiądz proboszcz. – Warto wiedzieć, że historia dzwonów legnickiej katedry jest bardzo długa i burzliwa – opowiada ks. Kristman. Wieże katedry, które pięknie wpisują się w pejzaż miasta, mają znaczenie nie tylko architektoniczne, ale również historyczne. Na wieży średniowiecznej, którą nieoficjalnie nazywa się wieżą św. Piotra, znajdowało się mieszkanie strażaka, który dzień i noc obserwował panoramę miasta, czuwając nad jego bezpieczeństwem (pozostałości po tym mieszkaniu zachowały się do dnia dzisiejszego). W razie pożaru lub innych nieszczęść strażak uderzał w dzwony alarmowe, wywieszał flagę, wskazując kierunek niebezpieczeństwa. Ta ważna służba miała także inne znaczenie. Codziennie oprócz piątków i Wielkiego Tygodnia, strażacy sygnałem dźwięku trąbki odmierzali upływający czas. Jeśli chodzi o same dzwony, to pierwsza wzmianka o nich pochodzi z 25 maja 1338 r., kiedy to jest podany opis skutków pożaru, jaki wybuchł w tamtym czasie. W kronikach zostało odnotowane, że właśnie wtedy został zniszczony wspaniały dzwon. Następna informacja o dzwonach, również w kontekście pożaru, to rok 1648, kiedy to pożar strawił dwa dzwony. Po pożarze postanowiono odlać je na nowo. Zrobili to ludwisarze z Czech. Niestety duży dzwon pękł w 1735 r., a mały w 1857. Uszkodzone dzwony przetopiono i ufundowano nowe dwa dzwony. W roku 1885 r. dołożono kolejne dwa dzwony – trzeci i czwarty, najmniejszy. 1904 r. to znowu krytyczny moment w historii dzwonów katedry. Odrywa się płaszcz dzwonu i spada na dół. W miejsce tego dzwonu odlano nowy z brązu. W 1917 r., kiedy wybuchła I wojna światowa, dzwony zostały skonfiskowane i przeznaczone na cele militarne. W 1923 r. ufundowano znów nowy dzwon, a w 1926, największy. Rok 1926 r. to kolejny problem. Dzwon odlany w 1736 r. wydaje dziwny dźwięk. Okazuje się, że powstała na nim rysa, podejmowane naprawy nic nie pomogły, dlatego postanowiono przeznaczyć go na eksponat muzealny.
CZYTAJ DALEJ

Szok... Unijna Komisja wzywa do zapewnienia dostępu do aborcji

2024-12-12 21:06

[ TEMATY ]

aborcja

Adobe Stock

Dokument rekomenduje wdrożenie programu ogólnego ochrony tzw. praw reprodukcyjnych i seksualnych, a także wzmocnienie implementacji Deklaracji Pekińskiej i Celów Zrównoważonego Rozwoju, promowanie równouprawnienia w zewnętrznych działaniach UE, m.in. poprzez integrację perspektywy płci w polityce klimatycznej i handlowej oraz wspieranie prawa kobiet do edukacji seksualnej, antykoncepcji oraz aborcji - alarmuje Ordo Iuris.

Komisja FEMM przygotowała projekt rekomendacji Parlamentu Europejskiego dla Rady UE w sprawie priorytetów Unii na 69. sesję Komisji ds. Statusu Kobiet ONZ (CSW). Dokument uwzględnia postulaty promujące równouprawnienie płci oraz ochronę praw kobiet w wymiarze globalnym, opierając się m.in. na Deklaracji Pekińskiej, Celach Zrównoważonego Rozwoju (SDG) i strategiach unijnych. Jednakże jednym z jego punktów jest zagwarantowanie dostępu do tzw. zdrowia reprodukcyjnego, w tym edukacji seksualnej i aborcji.
CZYTAJ DALEJ

Wojsko: w związku z atakami Rosji m.in. na zachodzie Ukrainy – polskie siły w gotowości

2024-12-13 07:40

[ TEMATY ]

wojsko

Adobe Stock

W związku z kolejnym atakiem Federacji Rosyjskiej z użyciem rakiet manewrujących, pocisków balistycznych i bezzałogowych statków powietrznych na obiekty znajdujące się m.in. na zachodzie Ukrainy, rozpoczęło się operowanie wojskowego lotnictwa w naszej przestrzeni powietrznej – podało w piątek rano DORSZ.

Zgodnie z obowiązującymi procedurami Dowództwo Operacyjne Rodzajów Sił Zbrojnych „uruchomiło wszystkie dostępne siły i środki pozostające w dyspozycji, poderwane zostały dyżurne pary myśliwskie, a naziemne systemy obrony powietrznej i rozpoznania radiolokacyjnego osiągnęły stan najwyższej gotowości”. (PAP)
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję