Czy pieniądz podarowany smutnie wyglądającej osobie, która wyciąga do nas rękę na ulicy, zostanie dobrze spożytkowany? Znam lepszą inwestycję.

Dlaczego jałmużna?

„Do pewnego mnicha przyszedł kiedyś uczeń z zapytaniem: - Jak to jest z tymi najważniejszymi uczynkami? Który z nich jest pierwszy? Mądry starzec odpowiedział takim oto porównaniem: - modlitwa jest jak ptak, którego skrzydłami są post i jałmużna. Nie wzleci do nieba, jeśli braknie jej jakiegoś skrzydła. Post jest jak ptak, którego skrzydłami są modlitwa i jałmużna. Nie wzleci do nieba, jeśli braknie mu jakiegoś skrzydła. Jałmużna jest jak ptak, którego skrzydłami są modlitwa i post. Nie wzleci do nieba, jeśli braknie jej jakiegoś skrzydła. Uczeń zrozumiał naukę starego mnicha, zalecenia z zapałem wprowadził w życie, co szybko zaowocowało pokojem serca i świętością życia” - ta opowieść przypisywana Ojcom Kościoła skutecznie motywuje do adwentowych wyzwań, wśród których jest jałmużna, czyli z greckiego „eleemosyne” - współczucie, litość.
Choć jałmużna to nie tylko finansowy datek, lecz „wszelka aktywna życzliwość wobec człowieka potrzebującego” (jak pisze o. Jacek Salij OP w książce „Praca nad wiarą”), to jednak dzielenie się zarobionym pieniądzem jest ważnym elementem tej dobroczynności. Przekazując jałmużnę, trzeba się dobrze zastanowić, jak i komu ją ofiarować. By nie tyle zaspokoić własne dobre samopoczucie, co realnie i pozytywnie wpłynąć na czyjeś życie.

Zainwestuj w klauzurę

Niedawno na jednym z portali trafiłam na list duchownego, asystenta sióstr klarysek kapucynek. Oto fragment:
„Czasami, gdy w niedzielne dni widziałem siostry klauzurowe stojące po każdej Mszy św. z puszkami przy wyjściu z kościoła i żebrzące na swoje potrzeby, myślałem, że taki mają sposób życia i to jest ich metoda na utrzymanie. Podziwiałem wtedy proboszczów i rektorów kościołów za wspaniałomyślność, że pozwalają siostrom, aby zebrały od dobrych ludzi potrzebne fundusze. Teraz jednak myślę inaczej. Dotarło do mnie, że nie jest dobrze, gdy siostry klauzurowe idą w teren, aby żebrać. Nawet jeśli dzięki kontaktom z młodymi będą miały nowe powołania, to jednak widzę tu zaniedbanie samego Kościoła. One są od modlitwy. W programie dnia mają 5 godzin modlitwy, w tym przynajmniej dwie godziny modlitwy myślnej, mają też klauzurę, która ma tę modlitwę chronić, bo jest cenna dla całego Mistycznego Ciała Chrystusa. One zostały wybrane, aby modlić się do Boga o błogosławieństwo dla nas wszystkich. Stanowią część Kościoła, która się spala w ukryciu dla naszego zbawienia. Żyją na małej przestrzeni klauzury, aby ich klasztor stał się ołtarzem oblubieńczej miłości (…). Gdy wspólnoty kontemplacyjne zostaną zaniedbane i pozbawione wsparcia materialnego, muszą wyruszyć w teren, aby zarobić na życie. W czasie ostatniego objazdu klasztorów nie raz słyszałem delikatne wołanie o pomoc. Choć siostry ufają Bożej Opatrzności, to jednak Jej narzędziem są poszczególni ludzie. Klasztory to najczęściej domy stare, gdzie instalacja cieplna pozbawiona jest ekonomicznych rozwiązań. A wymiana okien czy ocieplenie budynku to inwestycje kosztowne, jak na możliwości sióstr. Same takich środków nie wypracują, tym bardziej, że dzisiaj pojawiły się świeckie firmy hafciarskie i wypiekające opłatki, które przejmują ich pracę (…)”.

Szukajcie, a znajdziecie!

Poruszona tym listem, postanowiłam sprawdzić, z jakimi problemami borykają się siostry klauzurowe w naszym mieście. W Krakowie za klauzurą żyją wizytki (Krowoderska 16), bernardynki (ul. Poselska 21), dominikanki (Mikołajska 21), kapucynki (Rżącka 15), karmelitanki bose (ul. Kopernika 44, Łobzowska 40), norbertanki (Kościuszki 88) i klaryski (ul. Grodzka 54). Mój wybór padł na te ostatnie.
Ulica Grodzka, część Drogi Królewskiej. Idąc z Rynku Głównego w kierunku Wawelu mijamy romański kościół św. Andrzeja - jeden z najstarszych w mieście. Dyskretny napis na murze z białego kamienia: „Klasztor klarysek”. Modli się w nim 36 mniszek klauzurowych. By dotrzeć do sióstr, trzeba pobawić się w detektywa. Nie tak łatwo znaleźć właściwe drzwi, tu akurat wskazuje je napis „rozmównica”, w innych klasztorach raczej - „furta”. Dzwonię domofonem, mijam malutki przedsionek. Przyjmuje mnie zastępczyni przełożonej (kseni). Siadam w ciepłej rozmównicy. Za brązową kratką, oddzielającą od klauzury, siada mniszka. W zakonie jest 30 lat. Co prawda myślała, że porozmawiamy o bł. Salomei: kilka dni temu zakończyły się uroczystości z okazji 800-lecia urodzin Matki (tak ją tu nazywają, bo była fundatorką krakowskich klarysek i jako pierwsza Polka wstąpiła w szeregi tych „Ubogich Pań”). Gdy pytam jednak nie o Salomeę, ale o potrzeby klasztoru, zaskoczona pytaniem siostra przyznaje, że jest ciężko, zwłaszcza jeśli chodzi o płacenie rachunków zimą.
Siostry utrzymują się same. Tylko raz w roku otrzymują jednorazowe wsparcie finansowe - 2 lutego, na Ofiarowanie Pańskie, kiedy obchodzony jest Dzień Życia Konsekrowanego. Na wniosek Episkopatu taca przeznaczona jest wtedy na zakony klauzurowe. Największe są opłaty za ogrzewanie. W porównaniu z tymi rachunkami koszty za leki to pestka. Kiedyś była duża wilgoć w klasztorze, więc siostrom „siadają” stawy, łapią też ostatnio alergie. Duże wydatki generują remonty. Mury są stare, więc nieraz się coś z nich sypie, cały czas trzeba o nie dbać. - Ostatnio strażacy byli na kontroli i powiedzieli, że trzeba zrobić zabezpieczenie przeciwpożarowe… - wzdycha siostra. Zaraz jednak dodaje, że wszystkie domy klauzurowe zmagają się z problemami finansowymi: - Nie głodujemy, nie marzniemy. Wiemy, że ludziom też jest teraz trudno.
Siostry ufają Bożej Opatrzności. Gdy jest już naprawdę ciężko, wierzą, że to Pan Bóg podsyła im ludzi z pomocą. Konkretna i energiczna jak dotąd mniszka, nagle rozczula się, wspominając dobroć tych osób. Uśmiechem stara się ukryć wzruszenie. - Mam to po mamie, mówią o nas, że pod powiekami mamy łzy, czy ze smutku, czy radości, łatwo się wzruszamy…

Modlą się za dobrodziejów

Jałmużnę dla sióstr klauzurowych można przekazać osobiście - składając ofiarę na furcie - lub też przez wpłatę na konto, dostępne na stronach internetowych, które wiele klasztorów posiada. Można przy okazji poprosić o modlitwę w konkretnej intencji, choć siostry i tak codziennie modlą się za swoich dobrodziejów.