Reklama

Mogiłę pradziada oc al od zapomnienia

Po wojnie na Dolnym Śląsku osiedliło się wiele osób z przedwojennych, wschodnich terenów Rzeczpospolitej. Do dziś w samym Wrocławiu i okolicy żyją tysiące rodzin, które pozostawiły na Wschodzie mogiły bliskich. Polskie groby, przez dekady pozostawione same sobie, niszczały. Grażyna Orłowska-Sondej, dziennikarka TVP Wrocław, nie tylko od lat starała się zainteresować dolnośląską opinię publiczną dziedzictwem pozostawionym na Kresach, ale sama wraz z garstką zapaleńców uratowała od zapomnienia dziesiątki kresowych nekropolii. Jej wieloletni upór i determinacja opłaciły się. W tym roku w akcję „Mogiłę pradziada ocal od zapomnienia” włączyło się ok. 200 tys. dolnośląskich uczniów.

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Do tej pory ratowaliśmy polskie groby na wschodzie w sposób, powiedziałabym, niedoskonały - mówi redaktor Orłowska-Sondej - Udawało nam się uratować jeden, dwa cmentarze rocznie. Pomimo, że z pieniędzmi bywało różnie, przez lata odnowiliśmy około połowy spośród 46 ujętych w naszej taśmotece nekropolii. Na szczęście w ostatnich miesiącach wiele się zmieniło - dodaje.

200 tys. uczniów ratuje kresowe nekropolie

Reklama

Na początku tego roku w porozumieniu z dolnośląskim Kuratorium, Ministerstwem Kultury oraz Ministerstwem Spraw Zagranicznych powstała przy „Studiu Wschód”, programie Grażyny Orłowskiej-Sondej, inicjatywa społeczna adresowana do młodych Dolnoślązaków: „Mogiłę pradziada ocal od zapomnienia”. - Już wcześniej zastanawialiśmy się, jak dotrzeć do szerokiego kręgu ludzi, którzy wsparliby nas finansowo - opowiada dziennikarka. - Myśleliśmy też jak zainteresować tą tematyką młodzież, której dziadowie w wielu przypadkach przybyli przecież z Kresów. I udało się! Przez dwa przedwakacyjne miesiące zebraliśmy ok. 62 tys. zł. Zakładając, że każde dziecko wpłaciło, zgodnie z założeniem akcji, po złotówce, wychodzi, że ponad 60 tys. młodych ludzi przystąpiło do projektu. Za te pieniądze w wakacje tego roku wyremontowano 12 cmentarzy, od okolic Lwowa aż po Podole. Jednym z nich był stary cmentarz w Janpolu, na którym nagrobki, wszystkie polskie, pochodziły nawet z XVI w. Ale w akcji wymyślonej przez redaktorkę TVP nie chodzi tylko o pieniądze. - Uczniowie zaczęli interesować się własną historią, pisać wypracowania, pokazywać inscenizacje, wielu z nich zaczęło odkrywać dzieje bliskich, którzy pozostali na Kresach - tłumaczy jej głębszy sens.
Grażyna Orłowska-Sondej podkreśla, że w realizacji pomysłu bardzo pomogło jej poparcie ze strony Kuratorium. - Beata Pawłowicz, dolnośląski kurator oświaty, osoba z korzeniami kresowymi, pojechała ze mną w tym roku na Kresy. Miałyśmy okazję obserwować, jak wspaniale pracuje polska młodzież i jak wielka jest akceptacja dla naszych działań ze strony mieszkańców i lokalnych samorządów. Bo proszę sobie wyobrazić, że pomagały nam grupy ukraińskiej młodzieży i wspierali tamtejsi wójtowie.
W efekcie w tym roku szkolnym, już razem z Kuratorium, rozpoczęła się kolejna odsłona inicjatywy - W pierwszej edycji mieliśmy właściwie tylko dwa miesiące, nie do wszystkich udało się dotrzeć. Tym razem staramy się trafić do uczniów przez nauczycieli. Przed 1 września pani Kurator prezentowała dyrektorom szkół krótki film, kręcony na Kresach, na którym pokazaliśmy to wszystko, co robiliśmy do tej pory. Odzew jest ogromny, bo jak dotąd redakcja „Studia Wschód” otrzymała zgłoszenia już od połowy dolnośląskich szkół - Czyli, że ok. 200 tys. dzieciaków weźmie udział w akcji! - cieszy się gospodyni „Studia Wschód” - Bo to oznacza, że w wakacje ponad 20 kolejnych nekropolii zostanie przez nas odnowionych.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

…i poznaje własną przeszłość

Inicjatywa ratowania polskich cmentarzy na Wschodzie ciągle się rozwija. Dziś nie jest już tylko rodzajem sentymentalnej podróży na mityczne Kresy, ale poprzez odkrywanie korzeni daje młodym ludziom możliwość głębokiego kształtowania ich tożsamości. - Coraz częściej młodzież wybiera te miejsca na Kresach - opowiada dziennikarka TVP - z których pochodzili ich przodkowie. W tym roku obserwowałam, jak młodzież gimnazjalna z Wiązowa, której dziadowie pochodzą z Komarna i Chłopów - wsi leżących bardzo blisko Lwowa - pracowała dokładnie tam, gdzie pochowani są ich bliscy. Czynili to z wielkim zaangażowaniem i bardzo przeżywali możliwość bezpośredniego obcowania z historią ich przodków.

Samoorganizowanie się Dolnoślązaków

Reklama

„Studio Wschód” nadawane w każdy wtorek w TVP Wrocław cieszy się wielką popularnością. Jednorazowo ogląda go ponad 300 tys. osób. Grażyna Orłowska-Sondej: - Mamy mnóstwo zgłoszeń od widzów, którzy chcieliby się do nas przyłączyć. Wiele osób kontaktuje się z nami i opowiada o cmentarzach, których, mimo 137 podróży na wschód, jeszcze nie mamy w ewidencji. Co więcej, ludzie inspirowani tematyką „Studia” sami zaczęli się skrzykiwać. Zorganizowane grupy jeżdżą w rodzinne strony i odnawiają pozostawione tam cmentarze. W te wakacje uczynili tak np. byli mieszkańcy Lewaczy na Wołyniu. Sami zebrali pieniądze i opłacili firmy, które wykonały ogrodzenie tamtejszego cmentarza i uporządkowały teren wokół. Wołyń zresztą, jak twierdzi dziennikarka TVP, jest mocno rozpoznawany na Dolnym Śląsku - Przecież większość byłych mieszkańców Wołynia osiedliło się tutaj, w sumie ok. miliona osób - przekonuje - Kiedy pokazujmy w naszym programie zdjęcia stamtąd, odbieramy masę telefonów i listów. Jedna z historii, którą chcemy w najbliższym czasie przedstawić, opowiada o kilku osobach, które w 1943 r. przeżyły rzeź w Niemili. Po sześćdziesięciu kilku latach osoby te wróciły na miejsce masakry. Film pokazuje niezwykłe emocje, ale też pojednanie i może nawet przebaczenie, które dokonało się tam niedawno.

Pomoc władz - pierwsze światełka w tunelu

W październiku podczas święta województwa dolnośląskiego pani Grażyna otrzymała od marszałka specjalną nagrodę za dziennikarskie dokonania, działania na Kresach Wschodnich oraz za ostatnią akcję „Mogiłę pradziada ocal od zapomnienia”. - Ogromnie się cieszę, bo to symboliczny gest, który zbliża nas do realniejszej współpracy i jest swoistym światełkiem w tunelu - uważa redaktor Orłowska-Sondej. Być może więc pojawia się szansa na regularne finansowanie remontów kresowych cmentarzy, bo jak do tej pory redakcja programu mogła liczyć przede wszystkim na sponsorów w postaci drobnych przedsiębiorców i mniejszych samorządów.

Pomóż i Ty!

Od paru lat 1 listopada ekipa pani Grażyny zapala na kresowych cmentarzach znicze. W 2009 r. udało się ich nazbierać ponad 33 tys. Wszystkie zapłonęły na polskich grobach, często pierwszy raz po wielu latach. W ten sposób Dolnoślązacy symbolicznie pokazują, że pamiętają i szanują swoją historię! Pomoc w zbieraniu zniczy okazują nie tylko instytucje publiczne, czy firmy, ale także indywidualne osoby. Obok zniczy każdego roku zbierane są również fundusze na świąteczne paczki dla Polaków, którzy po wojnie pozostali za wschodnią granicą. Nierzadko są to biedne osoby, dla których skromny podarunek jest nie tylko wyrazem materialnej pomocy ale i widocznym znakiem łączności z ojczyzną. Ci wszyscy, którzy chcieliby pomóc w tych dziełach, mogą to uczynić zgłaszając się osobiście do redaktor Orłowskiej-Sondej lub poprzez TVP Wrocław.

2010-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Siódma pielgrzymka do Brzezinki

2025-08-17 21:19

mat. pras

Ponad pięćdziesięcioro pielgrzymów, w ponad trzydziestostopniowym upale, na piętnastokilometrowej drodze od Boguszyc osiedla do Brzezinki. W piątek 15 sierpnia odbyła się już siódma pielgrzymka do Brzezinki.

W tym roku pątnicy wędrowali pod hasłem "Król pragnie twego piękna". To słowa zaczerpnięte z psalmu 45, który jest śpiewany podczas mszy św. w uroczystość Wniebowzięcia NMP. Tegorocznemu wędrowaniu przewodził ks. Łukasz Dyktyński- moderator Wspólnoty Przymierza Rodzin Mamre. Podczas drogi nawiązał do hasła pielgrzymki i wskazał jakie piękno jest najważniejsze. - Bóg patrzy inaczej niż ludzie, dla niego najważniejsze jest serce i my też tak powinniśmy patrzeć na siebie i na innych. O piękno zewnętrze trzeba dbać - wygląd, strój, makijaż... - ale to wszystko przemija a najważniejsze co zostaje, to piękno serca- podkreślał ks. Dyktyński.
CZYTAJ DALEJ

U stóp Wezuwiusza w sanktuarium rozwija się kult św. Józefa

2025-08-18 12:49

[ TEMATY ]

Włochy

Witold Dudziński

Obecność wiernych w ostatnich miesiącach świadczy o centralnym znaczeniu Sanktuarium św. Józefa w diecezji Nola, które wkrótce zostanie podniesione do rangi Bazyliki. „Wierni przybywają, aby celebrować Jubileusz i czcić świętego patrona” – wyjaśnia proboszcz, ojciec Rosario Avino.

Na szlaku jubileuszowym w diecezji Nola we Włoszech znajduje się wiele kościołów, które biorą udział w obchodach. Wśród nich Sanktuarium św. Józefa w San Giuseppe Vesuviano w prowincji Neapolu. Przyjmuje ono w Roku Jubileuszu licznych pielgrzymów. Oprócz wiernych z diecezji przybywają także pielgrzymi z południowych i centralnych Włoch, poruszeni kultem do ziemskiego ojca Jezusa, zakorzenionym na tym terenie od ponad czterech wieków.
CZYTAJ DALEJ

Wołodymyr Zełenski przybył na spotkanie z Donaldem Trumpem

2025-08-18 19:15

[ TEMATY ]

USA

spotkanie

Ukraina

Donald Trump

Wołodymyr Zełenski

PAP/EPA

Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski przybył do Białego Domu na spotkanie z przywódcą USA Donaldem Trumpem

Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski przybył do Białego Domu na spotkanie z przywódcą USA Donaldem Trumpem

Putin dobrowolnie nie porzuci agresji przeciwko Ukrainie, potrzebna jest wspólna presja tych, którzy szanują prawo do życia i porządek międzynarodowy – oświadczył w poniedziałek w Waszyngtonie prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski przed spotkaniem z prezydentem USA Donaldem Trumpem.

Zełenski opublikował nagranie, na którym wita się z europejskimi przywódcami, którzy przyjechali go wesprzeć w Białym Domu. Byli to: szefowa Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen, prezydent Finlandii Alexander Stubb, sekretarz generalny NATO Mark Rutte. premier Wielkiej Brytanii Keir Starmer i premier Włoch Giorgia Meloni. Do spotkania doszło w ukraińskiej ambasadzie.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję