9 września wspólnota parafii katedralnej w Zamościu oraz mieszkańcy miasta i diecezji zamojsko - lubaczowskiej będą przeżywali uroczystość koronacji cudownego obrazu Matki Bożej Odwachowskiej. Główne uroczystości będą miały miejsce na zamojskim rynku, gdzie 9 września o godz. 12.00 Prymas Polski kard. Józef Glemp dokona aktu koronacji cudownego obrazu Maryi.

Matka Boża Opieki zwana Odwachowską

19 lutego 1803 roku w kaplicy Matki Bożej Łaskawej w zamojskiej kolegiacie znalazł się niewielki, namalowany na desce obraz Madonny. Cieszył się szczególnym kultem już do połowy wieku XVIII. Według podań obraz został namalowany przez nieznanego więźnia z zamojskiego aresztu. Niesłusznie oskarżony modlił się do Maryi o ulgę w cierpieniu oraz o sprawiedliwy osąd, po czym w cudowny sposób został uwolniony z kajdan. Wówczas obraz namalowany na drzwiach wycięto i umieszczono na ścianie odwachu (aresztu znajdującego się pod schodami ratusza) . Z czasem do tego miejsca zaczęło przychodzić coraz więcej ludzi, prosząc Maryję o orędownictwo przez Bogiem w wielu trudnych sprawach. Podczas wojny obraz, z obawy przed zniszczeniem lub profanacją, został przeniesiony do zamojskiej kolegiaty, gdzie znajduje się do dziś.

Cudowne zdarzenia

Koronację obrazu Maryi poprzedzają liczne cuda, których doświadczyli i wciąż doświadczają nie tylko mieszkańcy Zamościa. Jako wota do kolegiaty przynoszone są pamiątki rodzinne, złote pierścionki, kolczyki i inne przedmioty, które krakowscy rzemieślnicy przetopili na korony. Nadzwyczajnym wydarzeniem związanym z kultem Matki Bożej Odwachowskiej jest uzdrowienie Alojzego Dorengowskiego z miejscowości Tuligłowy k. Krasnegostawu. Ten, który doświadczył uzdrawiającej mocy Bożej tak o tym napisał: "Zeznaję sumienne, iż popadłszy na wielką słabość, to jest na ból w piersiach, mający w środku wrzody i zatwardzenie wątroby, będąc w kuracji doktorów różnych, zamiast pomocy, puchliny wodnej dostałem. Doktorzy zdecydowali, że żadnym sposobem żyć nie mogę dłużej jak osiem dni, i ostatnią mi dali receptę, z którą ja wyprawiłem moją żonę do apteki zamojskiej. Żona dowiedziawszy się o cudownym obrazie Matki Bożej Odwachowskiej, będącym w kolegiacie zamojskiej, tam poszła i mnie ofiarowała. Powróciwszy z Zamościa to mi oświadczyła i zaraz mnie chęć wielka wzięła, abym jak najprędzej mógł jechać i przybywszy na miejsce wielkie uczyniłem nabożeństwo, odprawiwszy spowiedź generalną i przyjąwszy Komunię Świętą zaraz doznałem cudu, bo prawie w tydzień mi w piersiach popękały wrzody, zacząłem krwią pluć, a tak uczułem ulgę i przez tygodni sześć codziennie gorące czyniłem prośby do tej Matki Boskiej, od której wiele doznałem łask, że do tej pory coraz zostaję zdrowszy, za co Bogu Najświętszemu niech będą dzięki, a Matce Jego najdroższej honor i cześć i chwała. Ja pod przysięgą wszystko, co napisałem stwierdzam i wiernie zeznaję. Działo się to 10 sierpnia 1804 roku". Takich uzdrowień przybywało, jak i przybywało wciąż wiernych przychodzących ze swoimi troskami do Najlepszej Matki.

Przygotowania do koronacji

Ks. prał. Czesław Grzyb, proboszcz parafii katedralnej w Zamościu, już od dawna starał się o korony dla cudownego Wizerunku. Przygotowania, te najdalsze, rozpoczęły się od prac renowacyjnych w samej katedrze, gdzie do tej pory przeprowadzono konserwację wnętrza, jak i elewacji świątyni. Cudowny obraz Maryi znajduje się w kaplicy bocznej, która została odnowiona. Także sam obraz poddany został zabiegom konserwatorskim, głównie polegały one na zdjęciu sukienek i przemalowaniach, związanych z ingerencjami podejmowanymi podczas dwóch wieków. Obecnie utrzymany w ciepłej tonacji obraz przedstawia wizerunek Matki Bożej ujętej w półpostaci. Prawa ręka Maryi ułożona jest ukośnie na piersi, natomiast lewą ręką obejmuje Ona Chrystusa. Wokół obrazu umieszczone są gabloty na wota, których ciągle przybywa. Najważniejszym jednak w serii przygotowań do koronacji było uzyskanie zezwolenia Kongregacji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów.

Pierwszy etap szczegółowych przygotowań poległ na zebraniu opisu historycznego dotyczącego kontekstu wydarzeń związanych z obrazem, następnie zebrano dokumentację potwierdzającą cudowność wizerunku. Całość została skompletowana w jesieni ubiegłego roku. Jednak jeszcze wcześniej, podczas wizyty Ojca Świętego w Zamościu (12 czerwca 1999 roku), sam Jan Paweł II poświęcił korony. W drugim etapie przygotowań szczególny nacisk został położony na odpowiednie przygotowanie duchowe wiernych do aktu koronacji. Przez cały rok trwała nowenna, odmawiana jest specjalna modlitwa podczas różnych nabożeństw para liturgicznych i rekolekcji, zaś obecnie wspólnota parafialna będzie przeżywać misje, prowadzone przez Ojców Redemptorystów z Tuchowa. Staraniem parafii zostały opracowane i wydane przez zamojskie wydawnictwo diecezjalne specjalne materiały: album, foldery, czytanki majowe, konspekty katechez, książeczka, która pozwoli lepiej przeżyć liturgię z koronacją oraz szereg obrazków koronacyjnych. Ostatnim etapem będzie doroczny odpust, który wiąże się z bezpośrednim przygotowaniem do koronacji. Uroczystości rozpoczną się 8 września o godz. 24.00 Mszą św. i całonocnym czuwaniem maryjnym, zaś 9 września o godz. 10.00 rozpoczną się nabożeństwa na zamojskim rynku. Niedziela będzie dla społeczności Zamościa dniem dziękczynienia za otrzymane dary. Uroczystość sprawowana na Rynku Wielkim będzie w swoisty sposób nawiązywała do historii przeniesienia obrazu z odwachu do katedry.

Informacje dla pielgrzymów

Koronację poprzedzą Misje Święte, zakończone odpustem w święto Narodzenia Najświętszej Marii Panny, na które serdecznie zapraszamy. Pielgrzymów przybywających na koronację prosimy o umieszczenie za przednią szybą pojazdu (autobusy i samochody osobowe) wizerunku Matki Bożej Odwachowskiej; ułatwi to policji i służbom porządkowym w kierowaniu ruchem i wskazywaniu miejsc parkingowych. Parking dla księży będzie znajdował się na placu dawnej komendy policji - przy ul. Szczebrzeskiej ( obok katedry) lub przed sądem (wjazd od ul. Akademickiej). Parking dla osób niepełnosprawnych usytuowany jest przy Placu Stefanidesa w pobliżu kościoła pw. św. Katarzyny. Parkingi dla pielgrzymów przybywających od strony Lublina usytuowane są przy ul. Piłsudskiego, Sądowej, Peowiaków, Łukasińskiegio (samochody osobowe) oraz przy ul. Dzieci Zamojszczyzny ( autokary).

Uroczystości na placu koronacji (Rynek Wielki) rozpoczną się o godz. 10.00. Dla pielgrzymów zamierzających skorzystać z sakramentu pokuty konfesjonały zostaną ustawione w narożach Rynku oraz przy wylotach ulic z Rynku. Również w narożach Rynku będą znajdowały się punkty medyczne. Przed wejściem na Rynek Wielki będzie można zakupić pamiątki - informatory, modlitewniki z tekstami liturgii, karty pocztowe, koperty, albumy. Urząd Pocztowy Zamość 1 (ul. Kościuszki) będzie w tym dniu używał okolicznościowego datownika, zaś w siedzibie poczty będzie można obejrzeć wystawę filatelistyczną, na której znajdą się znaczki z motywami maryjnymi.