Reklama

Kolędy i pastorałki

Niedziela łódzka 2/2002

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Śpiewanie kolęd to jeden z najpiękniejszych obrzędów bożonarodzeniowych. Kolędy śpiewała i śpiewa cała Polska - jest to wyraz szlachetnych i dobrych uczuć.

Słowo "kolęda" pochodzi od łacińskiego calendae, co oznacza pierwszy dzień każdego miesiąca, ale również calendae był używany na oznaczenie podarunków noworocznych. Słowo pastorałka pochodzi również od łacińskiego pastor, co w tłumaczeniu oznacza pasterz. Pastorałka to kolęda o narodzeniu Chrystusa. Pierwsze pieśni były związane z obrzędami Nowego Roku, stąd też uroczyście je obchodzono. Wiązały się z obyczajem składania sobie życzeń i obdarowywania się prezentami. Miejsce tych pieśni zajęły inne, związane tematycznie z Bożym Narodzeniem. Zwyczaj ten przyjęło chrześcijaństwo. Początkowo pieśni śpiewane przy tej okazji zawierały jedynie życzenia szczęścia, pomyślności w gospodarstwie i w domu. Prawdziwy rozkwit kolęd zapoczątkował św. Franciszek, który w 1233 r., w dzień Bożego Narodzenia, urządził w Grecji szopkę i zaproponował braciom śpiewanie przy żłóbku radosnych pieśni o narodzeniu Chrystusa. Zwyczaj ten rozpowszechnili franciszkanie w całej Europie w XV-XVI wieku. Najstarsza polska kolęda pochodzi z XIV w. Do rozkwitu polskie kolędy doszły w XVII-XVIII w., wtedy też ukształtowały się one w formach znanych nam współcześnie. Pisali je początkowo anonimowo zakonnicy i organiści. Rozgłos uzyskała jedna z pierwszych śpiewana w kościele, kolęda Przybieżeli do Betlejem pasterze z 1630 r. J. Żabczyca, ze zbioru utworów zamieszczonych w Symfoniach anielskich, nazwanych "najwdzięczniejszą kantyczką staropolską" . Nadal śpiewane są takie pieśni, jak: Pomaluśku, Przy onej górze - również pochodzące z Symfonii anielskich. Do najpopularniejszych polskich kolęd należą: Bóg się rodzi, Błogosław Ojczyznę miłą F. Karpińskiego, ze zbioru Pieśni nabożnych O narodzeniu Pańskim z roku 1792 Mizerna, cicha stajenka licha T. Lenartowicza, oraz popularna do dziś kolęda Anioł pasterzom mówił z XV w.

Śpiewane w różnych okolicach, nie mniejszą popularnością cieszą się kolędy: Wśród nocnej ciszy, W żłobie leży, Anioł pasterzom mówił, W dzień Bożego Narodzenia, Cicha noc i wiele, wiele innych.

Kolędy ludowe pisane przez wiejskich twórców to pastorałki. Ich największym urokiem jest naiwna poufałość, z jaką śpiewają o narodzeniu Jezusa, a nasz polski, wiejski świat przenoszą w odległe wieki i kraje. Ciągle powstają nowe, związane z ewangeliczną tradycją Bożego Narodzenia. Trudno zliczyć, ile jest obecnie kolęd. W 1862 r.ks. Mioduszewski opublikował zbiór liczący 153 kolędy. W 1903 r. K. Miarka wydał zbiór, w którym kolęd było już ... 500.

Obecnie co roku przybywa wiele nowych kolęd autorów współczesnych oraz piękne kolędy i pastorałki regionalne.

Fragment opracowania "Doroczne obrzędy i zwyczaje religijne"

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2002-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Budować z Bogiem

2024-06-11 13:33

Niedziela Ogólnopolska 24/2024, str. 24

[ TEMATY ]

Bóg

liturgia

Grażyna Kołek

Kiedy budujemy dom, to z dnia na dzień widzimy efekt naszej pracy. Najpierw powstają fundamenty, potem ściany i wreszcie dach. Kiedy krawcowa szyje ubranie i powstaje piękna bluzka lub zgrabna sukienka, także widzi efekt swojej pracy.

CZYTAJ DALEJ

Tajemnica stygmatów Ojca Pio

Niedziela Ogólnopolska 39/2018, str. 13

[ TEMATY ]

św. Ojciec Pio

Archiwum Głosu Ojca Pio

o. Pio

o. Pio

W 2018 r. minęło 100 lat od chwili, kiedy Ojciec Pio podczas modlitwy w chórze zakonnym przed krucyfiksem otrzymał stygmaty: 5 ran na rękach, boku i nogach – w miejscach ran Jezusa Chrystusa zadanych Mu w czasie ukrzyżowania. Jak obliczyli lekarze, którzy go wielokrotnie badali, z tych ran w ciągu 50 lat wypłynęło 3,4 tys. litrów krwi. Po śmierci Ojca Pio, 23 września 1968 r., rany zniknęły bez śladu, a według raportu lekarskiego, ciało było zupełnie pozbawione krwi

Chwilę, w której Ojciec Pio otrzymał ten niezwykły dar od Boga, opisał później w liście tak: „Ostatniej nocy stało się coś, czego nie potrafię ani wyjaśnić, ani zrozumieć. W połowie mych dłoni pojawiły się czerwone znaki o wielkości grosza. Towarzyszył mi przy tym ostry ból w środku czerwonych znaków. Ból był bardziej odczuwalny w środku lewej dłoni. Był tak wielki, że jeszcze go czuję. Pod stopami również czuję ból”.

CZYTAJ DALEJ

Jasna Góra: 43. Ogólnopolska Pielgrzymka Apostolstwa Trzeźwości

2024-06-16 14:53

[ TEMATY ]

Apostolstwo trzeźwości

Jasna Góra/Facebook

Pod hasłem „Trzeźwość jest Polską racją stanu” odbyła się na Jasnej Górze dwudniowa, 43. Ogólnopolska Pielgrzymka Apostolstwa Trzeźwości. Doroczne spotkanie to modlitwa o trzeźwość i odnowę moralną naszej Ojczyzny.

Przewodniczący Zespołu Konferencji Episkopatu Polski ds. Apostolstwa Trzeźwości, bp Tadeusz Bronakowski, przed Cudownym Obrazem Matki Bożej zawierzał Ojczyznę i wszystkich zaangażowanych w Apostolstwo Trzeźwości.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję