Reklama

Niedziela Sosnowiecka

Święty, który mieszkał wśród nas

Ślady św. Jana Kantego w Olkuszu prowadzą nas do bazyliki św. Andrzeja Apostoła – fary, pochodzącej z pierwszej połowy XIV wieku.

Niedziela sosnowiecka 4/2025, str. I

[ TEMATY ]

Olkusz

Tomasz Wilczyński

Ołtarz główny w kaplicy św. Jan Kantego

Ołtarz główny w kaplicy św. Jan Kantego

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Obok fary w 1738 r. została wzniesiona kaplica ku czci św. Jana Kantego, jednego z patronów olkuskiej parafii. Ten wykładowca Collegium Maius Akademii Krakowskiej otrzymał w 1439 r. probostwo w Olkuszu. Obowiązki uczelniane ponoć zmusiły go niebawem do rezygnacji z tej funkcji. Kaplica przypomina jednak o jego obecności i zamieszkiwaniu w parafii. Zwłaszcza, że od południa obiekt graniczy ze sklepioną izbą o masywnych ścianach, stanowiącą element miejskich murów obronnych z czasów średniowiecza. Tutaj, według miejscowej tradycji, miało być mieszkanie św. Jana Kantego.

Z pierwotnego wizerunku budynku kaplicy, sprzed jej przebudowy w 1897 r., pozostał późnobarokowy portal, zdobiący frontową ścianę zewnętrzną, zwieńczony m.in. herbem Akademii Krakowskiej. Dzisiejszy wystrój wnętrza kaplicy św. Jana Kantego ujęty jest w stylu neogotyckim i pochodzi z początku XX wieku. Jego twórcą jest Paweł Turbas, osiadły w Olkuszu znakomity snycerz, autor licznych dzieł rzeźbiarskich w wielu kościołach. W ołtarzu umieszczona jest kopia obrazu Tadeusza Kuntze-Konicza „Cud św. Jana Kantego”, którego oryginał, z ok. 1765 r., znajduje się w Muzeum Narodowym w Warszawie. Po bokach widzimy figury św. Wojciecha i św. Stanisława. Na postumencie przy ołtarzu jest figura Matki Bożej Fatimskiej, poświęcona przez św. Jana Pawła II podczas Mszy św. na ziemi sosnowieckiej w 1999 r.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Przy ambonie kolejny ślad św. Jana Kantego, przedstawiająca go drewniana figura z XVII wieku, przeniesiona do wnętrza kaplicy z wnęki nad portalem frontowej ściany. Naprzeciwko, po prawej stronie od wejścia, stoi współczesny odlew figury Jana Pawła II, ustawiony w 2014 r. Obok witryna z pamiątkami dotyczącymi pobytu w Ziemi Świętej olkuskiego proboszcza ks. prał. Stefana Roguli w 1999 r. Są to: krzyż z drewna oliwkowego oraz odłamki rodzimej skały z Morza Martwego i Pustyni Judzkiej. Witryna mieści także różaniec przekazany olkuskiemu proboszczowi przez Jana Pawła II podczas pielgrzymki do Ojczyzny w 1999 r. Kaplica ma współczesne wyposażenie w ławki i konfesjonał.

Od 30 listopada 2009 r., czyli od obchodzonej w parafii uroczystości jej głównego patrona św. Andrzeja Apostoła – w trosce o pogłębienie kultu Eucharystii – kaplica jest każdego dnia miejscem całodziennego wystawienia Najświętszego Sakramentu. Wierni mogą tu adorować Pana Jezusa Chrystusa, okazując Mu wdzięczność i miłość, a także modlić się za Kościół, za siebie i innych, o pokój i zbawienie świata. W kaplicy jest również stały konfesjonał. Kapłani spowiadają obecnie od poniedziałku do soboty w godz. 10-11.

2025-01-21 14:55

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Remont z duchowym zapleczem

Niedziela sosnowiecka 31/2024, str. I

[ TEMATY ]

Olkusz

Jarosław Ciszek

Prace konserwatorskie przy latarni Kaplicy Loretańskiej

Prace konserwatorskie przy latarni Kaplicy Loretańskiej

Bezcenny świadek historii, perła religijnego dziedzictwa Małopolski, wspaniały zabytek i duchowe serce miasta. Każde z tych określeń dotyczy bazyliki św. Andrzeja w Olkuszu.

Właśnie trwają tam kolejne prace zmierzające do nadania świątyni jeszcze większego blasku. Jak opowiada proboszcz parafii, ks. Mieczysław Miarka, obecnie działania prowadzone są w południowej nawie kościoła. – Aktualnie trwa ostatni etap konserwacji późnorenesansowego ołtarza św. Antoniego. Zabiegom renowacyjnym poddawane są rzeźby apostołów Piotra i Andrzeja oraz elementy złoconej dekoracji snycerskiej, w tym zachowane dwa herby fundatorów ołtarza. Pozostałe dwa kartusze herbowe, które zaginęły w czasie poprzednich konserwacji, zostaną odtworzone, podobnie jak figura wieńcząca ołtarz. Rozpoczęła się także kompleksowa konserwacja tzw. latarni, czyli przeszklonego zwieńczenia dachu Kaplicy Loretańskiej – miejsca, gdzie znajduje się gotycka figura Matki Bożej z XV wieku. Kaplica, zwana też Amandowską lub Amandzińską, powstała w 1620 r. z fundacji Stanisława Amendy, który jest pochowany w jej podziemiach. W przyszłości będą tu prowadzone także prace badawczo-rozpoznawcze, mające stanowić przygotowanie jej dalszej konserwacji – wylicza proboszcz.
CZYTAJ DALEJ

Niedziela Palmowa

Szósta niedziela Wielkiego Postu nazywana jest Niedzielą Palmową, czyli Męki Pańskiej, i rozpoczyna obchody Wielkiego Tygodnia.

W ciągu wieków otrzymywała różne określenia: Dominica in palmis, Hebdomada VI die Dominica, Dominica indulgentiae, Dominica Hosanna, Mała Pascha, Dominica in autentica. Niemniej, była zawsze niedzielą przygotowującą do Paschy Pana. Liturgia Kościoła wspomina tego dnia uroczysty wjazd Pana Jezusa do Jerozolimy, o którym mówią wszyscy czterej Ewangeliści ( por. Mt 21, 1-10; Mk 11, 1-11; Łk 19, 29-40; J 12, 12-19), a także rozważa Jego Mękę. To właśnie w Niedzielę Palmową ma miejsce obrzęd poświęcenia palm i uroczysta procesja do kościoła. Zwyczaj święcenia palm pojawił się ok. VII w. na terenach dzisiejszej Francji. Z kolei procesja wzięła swój początek z Ziemi Świętej. To właśnie Kościół w Jerozolimie starał się jak najdokładniej "powtarzać" wydarzenia z życia Pana Jezusa. W IV w. istniała już procesja z Betanii do Jerozolimy, co poświadcza Egeria. Według jej wspomnień patriarcha wsiadał na oślicę i wjeżdżał do Świętego Miasta, zaś zgromadzeni wierni, witając go w radości i w uniesieniu, ścielili przed nim swoje płaszcze i palmy. Następnie wszyscy udawali się do bazyliki Anastasis (Zmartwychwstania), gdzie sprawowano uroczystą liturgię. Owa procesja rozpowszechniła się w całym Kościele mniej więcej do XI w. W Rzymie szósta niedziela Przygotowania Paschalnego była początkowo wyłącznie Niedzielą Męki Pańskiej, kiedy to uroczyście śpiewano Pasję. Dopiero w IX w. do liturgii rzymskiej wszedł jerozolimski zwyczaj procesji upamiętniającej wjazd Pana Jezusa do Jerusalem. Obie tradycje szybko się połączyły, dając liturgii Niedzieli Palmowej podwójny charakter (wjazd i Męka) . Przy czym, w różnych Kościołach lokalnych owe procesje przyjmowały rozmaite formy: biskup szedł piechotą lub jechał na osiołku, niesiono ozdobiony palmami krzyż, księgę Ewangelii, a nawet i Najświętszy Sakrament. Pierwszą udokumentowaną wzmiankę o procesji w Niedzielę Palmową przekazuje nam Teodulf z Orleanu (+ 821). Niektóre też przekazy zaświadczają, że tego dnia biskupom przysługiwało prawo uwalniania więźniów (czyżby nawiązanie do gestu Piłata?). Dzisiaj odnowiona liturgia zaleca, aby wierni w Niedzielę Męki Pańskiej zgromadzili się przed kościołem (zaleca, nie nakazuje), gdzie powinno odbyć się poświęcenie palm, odczytanie perykopy ewangelicznej o wjeździe Pana Jezusa do Jerozolimy i uroczysta procesja do kościoła. Podczas każdej Mszy św., zgodnie z wielowiekową tradycją czyta się opis Męki Pańskiej (według relacji Mateusza, Marka lub Łukasza - Ewangelię św. Jana odczytuje się w Wielki Piątek). W Polsce istniał kiedyś zwyczaj, że kapłan idący na czele procesji trzykrotnie pukał do zamkniętych drzwi kościoła, aż mu otworzono. Miało to symbolizować, iż Męka Zbawiciela na krzyżu otwarła nam bramy nieba. Inne źródła przekazują, że celebrans uderzał poświęconą palmą leżący na ziemi w kościele krzyż, po czym unosił go do góry i śpiewał: "Witaj krzyżu, nadziejo nasza!". Niegdyś Niedzielę Palmową na naszych ziemiach nazywano Kwietnią. W Krakowie (od XVI w.) urządzano uroczystą centralną procesję do kościoła Mariackiego z figurką Pana Jezusa przymocowaną do osiołka. Oto jak wspomina to Mikołaj Rey: "W Kwietnią kto bagniątka (bazi) nie połknął, a będowego (dębowego) Chrystusa do miasta nie doprowadził, to już dusznego zbawienia nie otrzymał (...). Uderzano się także gałązkami palmowymi (wierzbowymi), by rozkwitająca, pulsująca życiem wiosny witka udzieliła mocy, siły i nowej młodości". Zresztą do dnia dzisiejszego najlepszym lekarstwem na wszelkie choroby gardła według naszych dziadków jest właśnie bazia z poświęconej palmy, którą należy połknąć. Owe poświęcone palmy zanoszą dziś wierni do domów i zawieszają najczęściej pod krzyżem. Ma to z jednej strony przypominać zwycięstwo Chrystusa, a z drugiej wypraszać Boże błogosławieństwo dla domowników. Popiół zaś z tych palm w następnym roku zostanie poświęcony i użyty w obrzędzie Środy Popielcowej. Niedziela Palmowa, czyli Męki Pańskiej, wprowadza nas coraz bardziej w nastrój Świąt Paschalnych. Kościół zachęca, aby nie ograniczać się tylko do radosnego wymachiwania palmami i krzyku: " Hosanna Synowi Dawidowemu!", ale wskazuje drogę jeszcze dalszą - ku Wieczernikowi, gdzie "chleb z nieba zstąpił". Potem wprowadza w ciemny ogród Getsemani, pozwala odczuć dramat Jezusa uwięzionego i opuszczonego, daje zasmakować Jego cierpienie w pretorium Piłata i odrzucenie przez człowieka. Wreszcie zachęca, aby pójść dalej, aż na sam szczyt Golgoty i wytrwać do końca. Chrześcijanin nie może obojętnie przejść wobec wiszącego na krzyżu Chrystusa, musi zostać do końca, aż się wszystko wypełni... Musi potem pomóc zdjąć Go z krzyża i mieć odwagę spojrzeć w oczy Matce trzymającej na rękach ciało Syna, by na końcu wreszcie zatoczyć ciężki kamień na Grób. A potem już tylko pozostaje mu czekać na tę Wielką Noc... To właśnie daje nam Wielki Tydzień, rozpoczynający się Niedzielą Palmową. Wejdźmy zatem uczciwie w Misterium naszego Pana Jezusa Chrystusa...
CZYTAJ DALEJ

W Wielkim Tygodniu w ponad 100 kościołach odbędzie się noc konfesjonałów

2025-04-14 07:15

[ TEMATY ]

spowiedź

noc konfesjonałów

Karol Porwich/Niedziela

W Wielkim Tygodniu w ponad 100 kościołach księża będą spowiadać do północy lub do rana w ramach 15. edycji nocy konfesjonałów. W tym roku przebiega ona pod hasłem "Prawdziwa Wielkanoc zaczyna się w sercu". Akcja ma umożliwić osobom zabieganym przystąpić do sakramentu pokuty i pojednania.

Udział w akcji Noc Konfesjonałów polega na zorganizowaniu dodatkowej spowiedzi w Wielkim Tygodniu i zgłoszeniu udziału kościoła w serwisie nockonfesjonalow.pl.
CZYTAJ DALEJ
Przejdź teraz
REKLAMA: Artykuł wyświetli się za 15 sekund

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję