Reklama

Felietony

Niewierzący Żyd rzeźbi... papieża

„Papież już za życia był dla mnie święty” – mawiał Samuel Willenberg.

Niedziela Ogólnopolska 8/2020, str. 45

[ TEMATY ]

felieton

Bożena Sztajner/Niedziela

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Instytut Pamięci Narodowej zorganizował w Warszawie niezwykłą wystawę. Rzadko się bowiem zdarza, aby więzień obozu koncentracyjnego uwiecznił swoje przeżycia w dziele artystycznym. Wystawa nosi tytuł: Obraz Treblinki w oczach Samuela Willenberga i prezentuje rzeźby wykonane przez bohatera dwóch narodów: polskiego i żydowskiego, więźnia tego niemieckiego obozu zagłady.

Urodził się w 1923 r. w Częstochowie, w rodzinie malarza Pereca Willenberga. W czasie wojny rodzina nieźle prosperowała, bo ojciec malował obrazy Jezusa Miłosiernego, na które w tamtych dramatycznych czasach było duże zapotrzebowanie. Syn pozował ojcu: Jezus na obrazach Pereca Willenberga ma twarz Samuela. Idylla nie mogła trwać długo. Samuel i jego dwie siostry: Ita i Tamara znaleźli się w getcie w Opatowie. Stamtąd w październiku 1942 r. przewieziono ich do obozu w Treblince. Samuel jako jedyny ocalał z transportu.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Przeznaczono go do sortowania ubrań po zamordowanych Żydach. Gdy rozpoznał sukienki i buty swoich sióstr, nie miał wątpliwości, że nie wyjdzie z Treblinki żywy. A jednak wydarzyło się coś, co graniczyło z niemożliwością: wynędzniali więźniowie zorganizowali bunt. Samuelowi Willenbergowi, mimo postrzału w nogę, udało się zbiec w grupie dwustu szczęśliwców. Przedostał się do stolicy, gdzie wziął udział w Powstaniu Warszawskim. W 1950 r. z matką i żoną Adą wyjechał do Izraela. Z Tel Awiwu przyjeżdżał do Polski z okazji dwóch rocznic: powstania w getcie warszawskim i Powstania Warszawskiego.

Talent artystyczny odkrył w sobie dopiero na emeryturze. Zaczął rzeźbić sceny i postacie, które zapamiętał z Treblinki. Są to dzieła porażające. Dokumentują one bestialstwo i wyrafinowanie Niemców, ich szatańskie mistrzostwo w upadlaniu i pozbawianiu godności Żydów.

Oto widzimy ojca, który rozsznurowuje buty synkowi przed pójściem do krematorium. Inna z rzeźb przedstawia Scheissmeistera, który z pejczem w ręku pilnował, aby więźniowie załatwiali potrzeby w latrynie nie dłużej niż dwie minuty. Mamy też uwiecznioną w ostatniej pozie przed pójściem do gazu piękną maturzystkę Rut Dorfman. Dziewczyna siedzi z obciętymi włosami, bo Niemcy włosów kobiet używali do produkcji materaców nieprzepuszczających wody.

Reklama

Wstrząsające wrażenie robi też rzeźba zatytułowana Orkiestra. Znany warszawski muzyk Artur Gold został zmuszony do stworzenia obozowej orkiestry, która grała więźniom na okrągło różne szlagiery. Gold dobrał sobie dwóch muzyków i w ten sposób powstało trio skrzypcowe. Żeby ich upodlić i ośmieszyć, Niemcy ubrali skrzypków w stroje clownów.

Te i inne rzeźby ocalałego więźnia Treblinki można zobaczyć w Centrum Edukacyjnym „Przystanek historia”, przy ul. Marszałkowskiej w Warszawie.

Samuel Willenberg był cudownym, ciepłym człowiekiem, o dobrych oczach. W Treblince stracił wiarę. Powiedział mi kiedyś: „Wie pan, patrzyłem w piękne polskie błękitne niebo i nie widziałem tam Boga”. To nie przeszkadzało mu zauroczyć się osobą Jana Pawła II. „Papież już za życia był dla mnie święty” – mawiał artysta.

Jest późny wieczór 2 kwietnia 2005 r. Willenberg dowiaduje się o śmierci Jana Pawła II. W pierwszym odruchu schodzi do swojej pracowni i rzeźbi papieża. Jego dzieło ma wymiar symbolu – przedstawia Jana Pawła II patrzącego na Torę. Twórca wyznał, że w rzeźbie zawarł całą swoją miłość do papieża.

Dzieło Samuela Willenberga było prezentowane podczas konferencji prasowej z okazji wystawy jego rzeźb inspirowanych przeżyciami z Treblinki i wzbudzało bardzo duże zainteresowanie.

Marzeniem zmarłego w 2016 r. bohatera dwóch narodów było, aby rzeźba stanęła w jego ukochanej Warszawie. Grupa polskich przyjaciół Samuela Willenberga czyni starania w tym kierunku.

Grzegorz Polak
Dziennikarz, popularyzator nauczania papieskiego

2020-02-18 10:26

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Czas na przełom

Dogadywanie, złośliwe komentarze zastąpmy komplementem, docenieniem i słowami wdzięczności. Efekt piorunujący, sukces gwarantowany.

Scenka rodzajowa. On wraca z pracy, jest wyraźnie zmęczony. Stawia torbę z laptopem w przedpokoju i niedbale rzuca buty na podłogę. Idzie do toalety. Kiedy wraca, żona zwraca mu uwagę, że pozostawia po sobie bałagan. W tej sytuacji ma rację, ale generalizuje, dodając słowo: „zawsze”. On odburknie, że ona się czepia. Ona podniesionym głosem powie, że nikt w domu nie docenia jej pracy i że już dłużej nie zamierza sprzątać po wszystkich. Znacie to?

CZYTAJ DALEJ

Ojciec Pio tajemnice Męki Pańskiej nie tylko kontemplował, ale jej ślady nosił na ciele

2024-03-28 23:15

[ TEMATY ]

Droga Krzyżowa

św. o. Pio

Wydawnictwo Serafin

O. Pio

O. Pio

Mistycy wynagrodzenia za grzechy są powołani do wzięcia w milczeniu grzechów i cierpienia świata na siebie, w zjednoczeniu z Jezusem z Getsemani. Rzeczywiście, Ojciec Pio tajemnice Męki Pańskiej nie tylko kontemplował i boleśnie przeżywał, ale jej ślady nosił na własnym ciele, aby w zjednoczeniu ze swoim Boskim Mistrzem współdziałać w wynagradzaniu za ludzkie grzechy. Jako czciciel Męki Pańskiej chciał, aby i inni korzystali z jego dobrodziejstwa.

„Misterium miłości. Droga krzyżowa z Ojcem Pio” to rozważania drogi krzyżowej, które proponuje nam br. Błażej Strzechmiński OFMCap - znawca życia i duchowości Ojca Pio. Rozważania każdej ze stacji przeplatane są z fragmentami pism Stygmatyka. Książka wydana jest w niewielkiej, poręcznej formie i zawiera także miejsce na własne notatki, co doskonale nadaje się do osobistej kontemplacji Drogi krzyżowej.

CZYTAJ DALEJ

Abp Galbas: mnie nieraz trudno jest wierzyć w Boga

2024-03-29 07:59

[ TEMATY ]

Abp Adrian Galbas

flickr.com/episkopatnews

Bp Adrian Galbas

Bp Adrian Galbas

Mnie nieraz trudno jest wierzyć w Boga. Wiara bywa ciężka i męcząca, ale gdy słyszę o czyjejś śmierci, wówczas właśnie wiara jest pociechą - powiedział PAP metropolita katowicki abp Adrian Galbas.

W rozmowie z PAP metropolita katowicki abp Adrian Galbas wyjaśnił, że cierpienie samo w sobie nie jest człowiekowi potrzebne, ponieważ niszczy i degraduje. Jednak w momentach, gdy przeżywamy cierpienie, męka Chrystusa może być pociechą i wzmocnieniem.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję