Reklama

Niedziela Rzeszowska

Kresy – Śladami wielkich Polaków

Lwów – Śladami Stanisława Lema

Niedziela rzeszowska 35/2019, str. 4-5

[ TEMATY ]

Lwów

Stanisław Lem

Mirek i Magda Osip-Pokrywka

Kamienica Lemów

Kamienica Lemów

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Jeden z największych pisarzy XX wieku, myśliciel i futurolog. Poruszał się w ramach wielu gatunków literackich, ale światową sławę i popularność przyniosła mu fantastyka naukowa. Jego książki przetłumaczono na ponad czterdzieści języków, a ich łączny nakład przekroczył trzydzieści milionów egzemplarzy. Człowiek o niezwykłej wyobraźni i wybitnym umyśle. Jego ponadprzeciętny intelekt zauważono jeszcze w dzieciństwie, gdy w badaniach w okresie międzywojennym wśród uczniów szkół podstawowych młody lwowianin uzyskał wynik (IQ 180), najwyższy w południowej Polsce.

W odróżnieniu od poprzednich naszych artykułów dziś będziemy się poruszać w obrębie tylko jednego miasta – Lwowa. Tutaj Stanisław Lem spędził początkowe ćwierć wieku swojego życia, od urodzenia w 1946 r., po wyjazd do Krakowa, gdy rodzinę Lemów przesiedlono w ramach akcji repatriacyjnej. Plan naszej marszruty lwowskimi uliczkami wyznaczają obrazy miasta, które pisarz uwiecznił w swej autobiograficznej książce „Wysoki Zamek”. Dzieło to powstało blisko 20 lat po opuszczeniu rodzinnego miasta. Pamięć autora, choć nieco chimeryczna i dziurawa, przechowała całkiem bogaty obraz miejsc zapamiętanych w młodości. Mieszczański dom rodziców przy Brajerowskiej, najbliższe okolice (Uniwersytet, Ogród Jezuicki) aż po Wały Chrobrego, Operę, Rynek, gimnazjum itd. W pamięci chłopca przetrwały cukiernie i lodziarnie, sklepy ze słodyczami i zabawkami, wreszcie miejsca, gdzie młodzież wypuszczała się na eskapady, z tytułowym wzgórzem będącym symbolem kresowego miasta. Książka Lema jest jednym z piękniejszych portretów międzywojennego Lwowa, jakie istnieją w polskiej literaturze. To fascynująca opowieść o dzieciństwie i młodości pisarza, połączona z próbą zajrzenia w osobistą przeszłość i emocje czasu dojrzewania. Poniżej cytujemy kilka ze wspomnień pisarza, ilustrując je autorskim komentarzem z czasów współczesnych.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Reklama

„Tym czym dla chrześcijanina niebo, był dla każdego z nas Wysoki Zamek. Chodziło się tam, kiedy wypadła jakaś lekcja, wskutek nagłej niedyspozycji profesora – stanowiącej jedną z najradośniejszych niespodzianek, jakie z rzadka przynosi los”. Dziś z Wysokiego Zamku pozostał jedynie fragment murów u stóp Kopca Unii Lubelskiej, który usypano we Lwowie dla uczenia 300-lecia zawiązania unii. Jednak widok na lwowską Starówkę z tego miejsca jest nadal piękny.

„Mieszkaliśmy przy ulicy Brajerowskiej, pod czwartym numerem, na drugim piętrze (…). Kamienica i mieszkanie, w którym Stanisław Lem spędził swoje lata dziecięce i młodzieńcze, nadal istnieje. Zmieniła się jedynie nazwa ulicy i wewnętrzny układ domu. Obecnie nosi imię ukraińskiego pisarza Bohdana Łepkiego. W czasach sowieckich dawne mieszkanie rodziny Lemów, które składało się z sześciu pokojów, zostało podzielone na dwa oddzielne mieszkania.

„(…) przechadzaliśmy się ulicą Marszałkowską, przed Uniwersytetem Jana Kazimierza, gdzie zadarłszy głowę, mogłem oglądać ogromne półnagie postacie kamienne w osobliwych też kamiennych kapeluszach; spełniały nieruchomo swoje niepojęte funkcje”. Ulica za czasów Lema nosząca nazwę Marszałkowska, obecnie funkcjonuje jako Uniwersytecka. Wspomniany przez pisarza uniwersytet od 1945 r. za swego patrona ma Iwana Franko – znanego ukraińskiego pisarza, tłumacza, społecznika, polityka i zarazem przedwojennego absolwenta uczelni.

„Do Polski wyjechaliśmy z opóźnieniem. Wtedy już nie było tych wygodnych warunków, że można było zabrać ze sobą urządzenia domowe, tylko jakieś parę skrzynek (...)”. Stanisław Lem opuścił Lwów 17 lipca 1945 r., wyjeżdżając towarowym pociągiem z lwowskiego dworca kolejowego. Później już nigdy nie odwiedził tego miasta…

Więcej na temat kresowych miejsc związanych ze Stanisławem Lemem oraz innymi wielkimi Polakami w najnowszej książce autorów artykułu: KRESY. Śladami wielkich Polaków – Mirek i Magda Osip-Pokrywka, Wydawnictwo JEDNOŚĆ. Album ukaże się w sprzedaży pod koniec lata 2019 r.

2019-08-27 12:56

Ocena: +2 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Gorzkie Żale to od ponad trzech wieków jedno z najpopularniejszych nabożeństw pasyjnych w Polsce

2024-03-28 20:27

[ TEMATY ]

Gorzkie żale

Grób Pański

Karol Porwich/Niedziela

Adoracja przy Ciemnicy czy Grobie Pańskim to ostatnie szanse na wyśpiewanie Gorzkich Żali. To polskie nabożeństwo powstałe w 1707 r. wciąż cieszy się dużą popularnością. Tekst i melodia Gorzkich Żali pomagają wiernym kontemplować mękę Jezusa i towarzyszyć Mu, jak Maryja.

Autorem tekstu i struktury Gorzkich Żali jest ks. Wawrzyniec Benik ze zgromadzenia księży misjonarzy świętego Wincentego à Paulo. Pierwszy raz to pasyjne nabożeństwo wyśpiewało Bractwo Świętego Rocha w 13 marca 1707 r. w warszawskim kościele Świętego Krzyża i w szybkim tempie zyskało popularność w Warszawie, a potem w całej Polsce.

CZYTAJ DALEJ

Widowisko „Pasja. Misterium Męki Pańskiej” w Kalwarii Zebrzydowskiej

2024-03-28 21:51

[ TEMATY ]

koncert pasyjny

Artur Brocki/Mat.prasowy/Pasja

Już 29.03.2024r. na antenie głównej Polsatu o godzinie 20:00 będzie miała miejsce emisja wyjątkowego widowiska. „Pasja. Misterium Męki Pańskiej” to program muzyczny, na który składa się rejestracja 12 pieśni pasyjnych w wykonaniu znanych polskich artystów m.in. Roksany Węgiel, dla której udział w tym wydarzeniu będzie osobistym przeżyciem.

Ilustracją dla występujących artystów będą fragmenty Misterium Męki Pańskiej odegrane w przepięknej scenerii Dróżek Kalwaryjskich przez braci z klasztoru Ojców Bernardynów i wiernych, którzy zwyczajowo biorą udział w tych corocznych celebracjach na Dróżkach Kalwarii Zebrzydowskiej. Misterium opisuje pojmanie, osądzenie, drogę krzyżową i ukrzyżowanie Jezusa i jest co roku odgrywane w Wielkim Tygodniu w Kalwarii Zebrzydowskiej, a jego tradycja sięga początków XVII wieku.

CZYTAJ DALEJ

Abp Galbas: mnie nieraz trudno jest wierzyć w Boga

2024-03-29 07:59

[ TEMATY ]

Abp Adrian Galbas

flickr.com/episkopatnews

Bp Adrian Galbas

Bp Adrian Galbas

Mnie nieraz trudno jest wierzyć w Boga. Wiara bywa ciężka i męcząca, ale gdy słyszę o czyjejś śmierci, wówczas właśnie wiara jest pociechą - powiedział PAP metropolita katowicki abp Adrian Galbas.

W rozmowie z PAP metropolita katowicki abp Adrian Galbas wyjaśnił, że cierpienie samo w sobie nie jest człowiekowi potrzebne, ponieważ niszczy i degraduje. Jednak w momentach, gdy przeżywamy cierpienie, męka Chrystusa może być pociechą i wzmocnieniem.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję