Reklama

Niedziela Podlaska

Treblinka – największy cmentarz Polaków

23 sierpnia, w rocznicę podpisania paktu Ribbentrop-Mołotow, jest obchodzony Europejski Dzień Pamięci Ofiar Reżimów Totalitarnych. Nie można bowiem zapomnieć o tych niewinnych ludziach, którzy zostali zamordowani przez niemieckich nazistów lub komunistów. Obowiązek pamięci spoczywa w sposób szczególny na tych, którzy mieszkają w okolicach obozów zagłady. W tym gronie są diecezjanie drohiczyńscy, bo to właśnie na terenie diecezji drohiczyńskiej znajdują się obozy Treblinka I i Treblinka II

Niedziela podlaska 34/2017, str. 4-5

[ TEMATY ]

turystyka

Przemysław Melka

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Ostatnie badania naukowe wykazują, że w obozach w Treblince zginęło ok. 900 tys osób, w tym ok. 800 polskich Żydów. To oznacza, że Treblinka jest największym cmentarzem Polaków na świecie.

Nazwa obozów „Treblinka” pochodzi od nazwy stacji kolejowej w miejscowości o tej nazwie, od której Niemcy poprowadzili bocznicę, którą później transportowali ludzi do znajdującego się poza wsią obozu pracy przymusowej – Treblinka I. Rok później zorganizowali drugi obóz, nazwany na wzór pierwszego – Treblinka II.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Treblinka I – karny obóz pracy

Obóz Treblinka I powstał 1 września 1941 r. Funkcjonował jako obóz pracy przymusowej, w którym więziono Polaków nieprzestrzegających żądań niemieckich. Wielu więźniów trafiało tam w odwecie za działalność konspiracyjną skierowaną przeciwko władzom okupacyjnym. Inni za to, że nie oddali tzw. kontyngentu, czyli wyznaczonej części płodów rolnych. Do Treblinki I trafiali także ci, którzy udzielali schronienia Żydom bądź też pomagali im w ucieczce przed prześladowaniami ze strony Niemców. Więźniów zmuszano do pracy po 12-14 godzin dziennie (np. w pobliskiej żwirowni lub przy budowie wałów przeciwpowodziowych).

Teren obozu przypominał kształtem czworobok nieforemny, który ogrodzono wysokim płotem. W jego rogach postawiono wieże strażnicze, tak aby jak najskuteczniej zapobiegać wszelkim próbom ucieczki. Treblinkę I podzielono zasadniczo na dwie części – jedną dla niemieckich, austriackich i ukraińskich członków załogi, a drugą dla więźniów.

Ludzie osadzeni w obozie żyli w stałym strachu. Obozem dowodził znany ze szczególnej brutalności Teodor van Eupena. Jednym z jego podwładnych był Franz Schwarz ps. „Kat”, człowiek o wielkim okrucieństwie, znęcający się nad więźniami przy pomocy drewnianego młota. Do czasu likwidacji obozu Treblinka I, tj. 23 lipca 1944 r., zamordowano w nim połowę z ok. 20 tys. więźniów.

Treblinka II – hitlerowski obóz zagłady

Obóz Treblinka II powstał 23 lipca 1942 r. i obecnie jest to jeden z największych cmentarzy na świecie, w którym niemieccy i austriaccy naziści zabili w ciągu ponad jednego roku ok. 900 tys. Żydów. Pierwszymi ofiarami komór gazowych byli Żydzi z getta warszawskiego. W komorach gazowych mordowano dziennie od 5 tys. do 17 tys. osób. Ciała zamordowanych palono.

Reklama

Pierwszym komendantem obozu był Irmfrid Eberl, wkrótce zastąpiony przez Franza Stangla, znanego bliżej jako „biała śmierć” (ze względu na białe ubranie, które nosił). Stangl był komendantem prawie przez rok, później zastąpił go Kurt Franz. Załoga obozu Treblinka II liczyła ok. 30-40 Niemców i Austriaków oraz ok. 100 ukraińskich strażników.

Żydzi wysyłani do Treblinki II pochodzili głównie z Polski, ale również z innych krajów, np. Austrii, Belgii, Bułgarii, Czech, Francji, Grecji, Niemiec, Rosji, Słowacji, Ukrainy i Jugosławii.

Punktem zwrotnym w historii Treblinki II było powstanie 2 sierpnia 1943 r., w czasie którego ok. 600 osób zdołało zbiec z terenu obozu. Niestety, tylko ok. 200 osobom udało się przeżyć obławę. Powstanie w obozie stało się mimo wszystko impulsem, po którym Niemcy postanowili zakończyć zbrodniczą działalność obozu i przystąpili do zniszczenia jak największej liczby dowodów potwierdzających ich obecność na tym miejscu. Ostatni transport Żydów do Treblinki został wysłany z Białegostoku 19 sierpnia 1943 r. Następnie cały obóz został spalony. Ostateczne rozwiązanie obozu Treblinka II nastąpiło 17 listopada 1943 r.

Treblinka po latach

Problematyka Treblinki obejmuje wiele różnorakich zagadnień, na które składają się zarówno losy ofiar i okrucieństwo ich oprawców, jak i same obozy. Po niektórych niemieckich obozach udało się zachować do czasów współczesnych przynajmniej zbliżony wygląd. Obozy w Treblince zostały doszczętnie zniszczone, dlatego przekazywanie pamięci o nich jest niezwykle trudnym zadaniem. W związku z tym bardzo istotne są zeznania byłych więźniów.

Reklama

Od 1989 r. na terenie byłego karnego obozu pracy w Treblince I w pierwszą sobotę września odbywają się uroczystości upamiętniające ofiary II wojny światowej. Odbywają się one pod przewodnictwem biskupów drohiczyńskich Antoniego Dydycza oraz Tadeusza Pikusa.

W 2000 r. bp Antoni Dydycz powiedział podczas Mszy św. sprawowanej w Treblince I: „Ta polana i ten las przypominają nam tę straszliwą tragedię, która dokonała się zaledwie kilkadziesiąt lat temu (...). Ciągle nie jesteśmy w stanie zrozumieć, jak wielka była to tragedia i jakie jej skutki ciążą jeszcze na naszym życiu. Człowiek zabijał tu człowieka, a tymczasem nikt nie ma prawa odbierać życia drugiemu człowiekowi”.

W 2014 r. bp Tadeusz Pikus zaznaczył, że zagłada i nienawiść rodzą się zawsze w sercu człowieka. Można je przezwyciężać jedynie przebaczeniem i modlitwą. Odwołując się zaś do słów św. Jana Pawła II, Biskup Drohiczyński stwierdził, że człowiek może czuć tak wielką pogardę dla drugiego człowieka tylko dlatego, że pogardził Bogiem.

Pamięć o Treblince I i Treblince II na przekór desperackiej strategii Niemców o likwidacji całego terenu obozu przetrwała nawet na gruzach i popiołach. W przeszłości było to miejsce męczeństwa wielu narodów, szczególnie narodu polskiego. Dzisiaj jest miejscem szczególnej pamięci i modlitwy.

2017-08-16 13:36

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Odwiedzamy sanktuaria maryjne

„Szlakiem Maryi” - to wakacyjny cykl „Niedzieli”. Najpierw krótko przybliżamy najważniejsze sanktuaria maryjne Polski, aby od przyszłego tygodnia skupić się na mniej znanych, mających znaczenie bardziej regionalne, ale tym bardziej wartych odwiedzenia, m.in. podczas wakacyjnych wojaży po Polsce. Opiszemy te miejsca kultu, będące nieraz „po drodze” do celu podróży

Kult Matki Bożej zajmuje w polskim Kościele szczególne miejsce, nic zatem dziwnego, że to właśnie sanktuaria maryjne - jeden z przejawów obecności Maryi w dziele Kościoła - cieszą się największą estymą pielgrzymów.

CZYTAJ DALEJ

Franciszek podczas Mszy Krzyżma do kapłanów: musimy być wolni od surowości i oskarżeń, od egoizmu i ambicji!

2024-03-28 10:38

[ TEMATY ]

papież Franciszek

PAP/EPA/GIUSEPPE LAMI

Do postrzegania życia i powołania w perspektywie całej przeszłości i przyszłości oraz odkrycia na nowo potrzeby adoracji i bezinteresownej, spokojnej i przedłużonej modlitwy serca - zachęcił Franciszek w Wielki Czwartek podczas Mszy Krzyżma w watykańskiej Bazylice św. Piotra. Papież wskazał na potrzebę skruchy, która jest nie tyle owocem naszej sprawności, lecz łaską i jako taka musi być wyproszona na modlitwie.

MSZA KRZYŻMA
HOMILIA OJCA ŚWIĘTEGO FRANCISZKA

CZYTAJ DALEJ

Za mały mój rozum na tę Tajemnicę, milknę, by kontemplować

2024-03-29 06:20

[ TEMATY ]

Wielki Piątek

rozważanie

Adobe. Stock

W czasie Wielkiego Postu warto zatroszczyć się o szczególny czas z Panem Bogiem. Rozważania, które proponujemy na ten okres pomogą Ci znaleźć chwilę na refleksję w codziennym zabieganiu. To doskonała inspiracja i pomoc w przeżywaniu szczególnego czasu przechodzenia razem z Chrystusem ze śmierci do życia.

Dzisiaj nie ma Mszy św. w kościele, ale adorując krzyż, rozważamy miłość Boga posuniętą do ofiary Bożego Syna. Izajasz opisuje Jego cierpienie i nagrodę za podjęcie go (Iz 52, 13 – 53, 12). To cierpienie, poczynając od krwi ogrodu Oliwnego do śmierci na krzyżu, miało swoich świadków, choć żaden z nich nie miał pojęcia, że w tym momencie dzieją się rzeczy większe niż to, co widzą. „Podobnie, jak wielu patrzyło na niego ze zgrozą – tak zniekształcony, niepodobny do człowieka był jego wygląd i jego postać niepodobna do ludzi – tak też wprawi w zdumienie wiele narodów. Królowie zamkną przed nim swoje usta, bo ujrzą coś, o czym im nie mówiono, i zrozumieją coś, o czym nigdy nie słyszeli” (Iz 52, 14n). Krew Jezusa płynie jeszcze po Jego śmierci – z przebitego boku wylewa się zdrój miłosierdzia na cały świat. Za mały mój rozum na tę Tajemnicę, milknę, by kontemplować.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję