Pierwsze teksty Pisma Świętego nasi przodkowie poznawali prawdopodobnie w języku starosłowiańskim i czeskim. Ponieważ języki te nie różniły się wtedy tak bardzo od mowy polskiej jak dziś, ich zrozumienie nie było bardzo trudne. Przypuszcza się, że fragmenty były też tłumaczone ustnie dla doraźnych potrzeb.

Psałterz floriański

Z pierwszych trzech wieków chrześcijaństwa w Polsce nie zachowało się żadne tłumaczenie. Ślad po nich pozostał jedynie w postaci cytatów w Kazaniach świętokrzyskich.
Najstarszym zachowanym przekładem psalmów jest Psałterz floriański z 1 poł. XIV w.
Jego rękopis odnaleziono w 1825 r. w opactwie św. Floriana koło Linzu w Austrii. Opactwu zawdzięcza też psałterz swoją nazwę.
Dzieło to jest przekładem trójjęzycznym: łacińsko-polsko- niemieckim. Oprócz psalmów zawiera kilka innych utworów religijnych, m.in.: Credo św. Atanazego, prologi Rudolfa oraz hymny starotestamentowe. Do dziś nie wiadomo, kto go przetłumaczył, ani dla kogo. Niektórzy uczeni twierdzą, że miał być przeznaczony dla królowej Jadwigi. Wzorowe wydanie Psałterza floriańskiego, zredagowane przez L. Bernackiego, zostało wydane w 1939 r.

Biblia szaroszpatacka

W połowie XV w. pojawił się polski przekład całego Starego Testamentu. Nazywa się go Biblią Królowej Zofii, gdyż patronowała mu podobno królowa Sońka, ostatnia żona Władysława Jagiełły. Inne określenie: Biblia szaroszpatacka zawdzięcza miastu Sarospatak na Węgrzech, w którym przechowywano jeden z jej tomów.
Przekładu tej Biblii dokonał z języka łacińskiego zespół tłumaczy z ks. Andrzejem z Jaszkowic na czele. Nie ma pewności, czy w jej skład wchodził także Nowy Testament, choć jest to prawdopodobne. Do naszych czasów dotrwało tylko kilka kart z tej Biblii.

Psałterz puławski

Kolejnym zachowanym psałterzem, który warto wspomnieć, jest Psałterz puławski z końca XV lub 1 poł. XVI w. Do dziś zachował się jego ręczny odpis z nieznanego oryginału. Nazwę swoją zawdzięcza on Puławom, w których był w XIX w. przechowywany. Wydany w formie modlitewnika, z psalmami ułożonymi według dni tygodnia, posiadał także komentarze do nich (uważane za pierwsze polskie komentarze do Psalmów). Był bogato zdobiony. Psałterz puławski został wydany w 1916 r. przez S. Słońskiego.