Reklama

Wiadomości

Franciszek Meninski - wybitny językoznawca z francuskimi korzeniami

8 września br. przypada 322. rocznica śmierci François à Mesgnien Meninskiego, znanego Polakom bardziej jako Franciszek Meninski.

[ TEMATY ]

Polacy

Polak

wikimedia (domena publiczna) oraz pixabay.com

Portret Franciszka Meninskiego autorstwa Antoniego Oleszczyńskiego

Portret Franciszka Meninskiego autorstwa Antoniego Oleszczyńskiego

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Portal polski.fr przybliża wielkiego Polaka, który nie tylko bardzo dobrze znał język polski, ale na dodatek słynął jako wybitny znawca obcych języków, zwłaszcza bliskowschodnich. To on także jako pierwszy wydał książki gramatyki romańskiej w Rzeczypospolitej.

Franciszek Meninski urodził się w Lotaryngii (ziemi później mocno związanej z polskim królem), a konkretnie w Totainville (obecnie region Grand Est, departament Wogezy). Było to w 1620 r. lub 1623 r. Wiemy, że przyszły językoznawca studiował w Rzymie u jezuitów. Wydaje się, iż to właśnie tam zrodziło się jego zainteresowanie językami obcymi, zwłaszcza orientalnymi.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

W 1647 r. Meninski przybył do Polski, jak się przypuszcza, na zaproszenie księcia Michała Kazimierza Radziwiłła. Niewykluczone, że już wcześniej posługiwał się językiem osmańskotureckim na poziomie podstawowym, ale dopiero w Warszawie zaczął zgłębiać tajniki tego języka dzięki znawcy tematu z kancelarii królewskiej.

O tym, że Meninski językowo nie próżnował nad Wisłą, świadczą wydane już w 1649 r. trzy książki poświęcone gramatyce: polskiej, francuskiej i włoskiej. Prawdopodobnie wydał też gramatykę łacińską.


Podziel się cytatem

Reklama

Gramatyka polska skierowana była do obcokrajowców uczących się języka polskiego, dwie pozostałe z kolei dla 7-letniego magnata z rodu Lubomirskich, którego językoznawca francuskiego pochodzenia uczył. Ciekawostką jest, że zarówno gramatyka francuska jak i gramatyka włoska były pierwszymi gramatykami romańskimi na ziemiach polskich. Ich autor podpisał się jeszcze francuską i zlatynizowaną wersją swojego nazwiska, ale w późniejszych latach dodawał też wersję polską, co było dowodem na jego przywiązanie do Rzeczypospolitej – jego drugiej ojczyzny.

Reklama

W 1653 r. Meninski udał się z poselstwem do Stambułu i dwa lata spędził na ziemi tureckiej w celu nauki języka. Potem wrócił do Polski i objął funkcję tłumacza królewskiego. W późniejszych latach odbył jeszcze kilka innych wypraw do Imperium Osmańskiego, a znajomość języka przydawała mu się bardzo w załatwianiu różnorodnych spraw.

Na przełomie lat 50. i 60. XVII w. Meninski zaproponował powstanie w Rzeczypospolitej szkoły dla tłumaczy i dyplomatów przeznaczonych do pracy na Wschodzie. Niestety z powodu braku pieniędzy nie podjęto się realizacji tego pomysłu. Była to inicjatywa na tyle ważna dla Franciszka Meninskiego, iż językoznawca prawdopodobnie z powodu porzucenia tego pomysłu wyjechał do Wiednia i zaczął pracować dla Habsburgów. Nadal odbywał zagraniczne podróże dyplomatyczne.

Najwybitniejszym dziełem, jakie wyszło spod pióra Meninskiego, był słownik „Thesaurus Linguarum Orientalium Turcicae, Arabicae, Persicae” (1680). Znalazły się tam tłumaczenia z języka osmańskotureckiego na pięć języków: łaciński, niemiecki, włoski, francuski i polski. Co ciekawe, jeszcze w 2000 r. wznowiono polsko-francuskie wydanie słownika.

W 1680 r. Meninskiego spotkała nobilitacja ze strony króla Polski Jana III Sobieskiego.

Wybitny poliglota zmarł 8 września 1698 r. i spoczął w Wiedniu.

2020-09-08 09:49

Ocena: +1 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Papież Franciszek autorytetem moralnym dla Polaków

[ TEMATY ]

Polacy

Franciszek

Artur Stelmasiak

Rok pontyfikatu papieża Franciszka spowodował zdecydowaną poprawę opinii na temat sytuacji Kościoła katolickiego, i to zarówno w Polsce jak i na świecie – wynika z raportu Centrum Badania Opinii Społecznej (CBOS). Ponad 80 proc. badanych przyznało też, że papież Franciszek jest dla nich ważnym autorytetem moralnym.

Zdaniem respondentów, Kościół katolicki w Polsce jest w lepszej sytuacji niż w Europie i na świecie – ponad dwie trzecie badanych określa ją jako dobrą (69% – wzrost w stosunku do poprzednich badań z 2013 roku o 7 punktów procentowych).

CZYTAJ DALEJ

„Napełnił naczynie wodą i zaczął umywać uczniom nogi” (J 13, 5)

Niedziela warszawska 15/2004

[ TEMATY ]

Wielki Tydzień

pl.wikipedia.org

Mistrz Księgi Domowej, "Chrystus myjący nogi apostołom", 1475

Mistrz Księgi Domowej,

1. Wszelkie „umywanie”, „obmywanie się” lub kogoś albo czegoś kojarzy się ściśle z faktem istnienia jakiegoś brudu. Umywanie to akcja mająca na celu właśnie uwolnienie się od tego brudu. I jak o brudzie można mówić w znaczeniu dosłownym i przenośnym, taki też sens posiada czynność obmywania; jest to oczyszczanie się z fizycznego brudu albo akcja symboliczna powodująca uwolnienie się od moralnego zbrukania. To ten ostatni rodzaj obmycia ma na myśli Psalmista, kiedy woła: „Obmyj mnie całego z nieprawości moich i oczyść ze wszystkich moich grzechów …obmyj mnie a stanę się bielszy od śniegu” (Ps 51, 4-9). Wszelkie „bycie brudnym” sprowadza na nas złe, nieprzyjemne samopoczucie, uwolnienie się zaś od owego brudu przez obmycie przynosi wyraźną ulgę.
Biblia mówi wiele razy o obydwu rodzajach zarówno brudu jak i obmycia, czyli oczyszczenia. W rozważaniach niniejszych zajmiemy się obmyciami z brudu w znaczeniu moralnym.

CZYTAJ DALEJ

Sercanie: niepokoją nas doniesienia o sposobie prowadzenia postępowania w sprawie ks. Michała O.

2024-03-28 19:21

Red.

Niepokoją nas doniesienia płynące od pełnomocnika ks. Michała, mecenasa Krzysztofa Wąsowskiego, dotyczące sposobu prowadzenia postępowania - piszą księża sercanie w opublikowanym dziś komunikacie. To reakcja zgromadzenia na działania prokuratury związku z postępowaniem w sprawie Funduszu Sprawiedliwości. Dementują pogłoski, jakoby ich współbrata zatrzymano w niejasnych okolicznościach w hotelu. Wzywają do modlitwy za wszystkich, których dotknęła ta sytuacja.

Publikujemy treść komunikatu:

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję